تبیین نحوه تأثیر دوسوتوانی سازمانی بر ابعاد عملکردی سازمان در صنعت بانکداری (مطالعه موردی: شعب بانک استان گیلان)

Abstract

هدف: دوسوتوانی سازمانی به ظرفیت سازمان در پیگیری هم‎زمان دو هدف نامتجانس اشاره دارد و مهم­ترین معیار دستیابی به مزیت رقابتی شناخته می‎شود. در خصوص مفهوم دوسوتوانی و تأثیر آن بر عملکرد تحقیقات زیادی انجام شده است، اما مطالعات کمی به بررسی ابعاد دوگانه آن پرداخته­اند. شواهد حاکی از آن است که دوسوتوانی برای بهبود مستمر عملکرد، ابزار ارزشمندی به‎شمار می‎رود. در این پژوهش، دوسوتوانی سازه­ای با دو بعد تعادلی و ترکیبی در نظر گرفته شده و تلاش شده است رابطه بین این دو بعد که مبتنی بر سازوکار­های خاصی هستند، با عملکرد صنعت بانکداری سنجیده شود.<br /> روش: ابتدا با مطالعه ادبیات، مدل مفهومی پژوهش استخراج شد؛ سپس به­ منظور بررسی مدل و فرضیه‎های پژوهش، 161 شعبه بانک بررسی گردید. برای تجزیه ‌و تحلیل داده­ها نیز از مدل­سازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شد.<br /> <strong>یافته</strong><strong>‎</strong><strong>ها:</strong> تجزیه ‌و تحلیل داده­ها حاکی از وجود تأثیر مثبت و معنادار دوسوتوانی بر عملکرد است؛ به این معنا که چنانچه سازمان به حداکثر مقدار بهره­برداری و اکتشاف دست یابد، عملکرد بهبود خواهد یافت.<br /> نتیجه‎گیری: در این پژوهش بر افزایش مقدار ترکیبی دو فعالیت بهره‎برداری و اکتشاف یا بر قدر مطلق اختلاف این دو فعالیت اشاره شد و با توجه به دو دیدگاه بیان شده، نقش دوسوتوانی بر عملکرد بررسی گردید. نتایج متضاد تحقیق در دو رویکرد تعادلی و ترکیبی نشان داد آنچه بر عملکرد تأثیر مثبت دارد، تعادل بین دو بعد بهره‎برداری و اکتشاف نیست و افزایش هر یک از دو بعد می‎تواند به بهبود عملکرد منجر شود.<br />