بررسی تأثیر پروژۀ ترسیب کربن بر توانمندی جوامع محلی (موردمطالعه حوزه آبخیز تیل‌آباد استان گلستان)

Abstract

توانمندسازی جوامع محلی یکی از مهم­ترین بخش­های طرح­های مشارکتی در مدیریت منابع طبیعی به شمار می­رود. تحقیق حاضر باهدف بررسی تأثیر اجرای یکی از پروژه­های مشارکتی منابع طبیعی بانام پروژۀ ترسیب کربن در توانمندسازی جوامع محلی در حوزۀ آبخیز تیل­آباد شهرستان آزادشهر از توابع استان گلستان انجام‌گرفته است. جمعیت موردمطالعه شامل 1309 عضو از 100 صندوق­ خرد روستایی که حداقل دو سال از سابقۀ عضویت آن­ها گذشته باشد، در سه روستای وامنان، سیب چال و کاشیدار است. به روش نمونه گیری طبقه­بندی تصادفی و با کمک جدول کرجسی- مورگان، 298 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش شامل یک پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن با استفاده از نظرات اساتید دانشگاه و پایایی آن با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ تائید گردید. نتایج نشان داد که اجرای پروژۀ ترسیب کربن بر توانمندی جوامع محلی تأثیر مثبتی داشته است. این تأثیر در بعد روان‌شناختی، بیشترین و در بعد اقتصادی کمترین بوده است. یافته­ها نشان داد که بین ویژگی­های فردی پاسخگویان و ابعاد توانمندی، رابطۀ معنی­داری وجود ندارد؛ اما تأثیر این پروژه در میزان توانمندی افراد دارای اراضی باغی، افراد عضو تعاونی، دریافت‌کنندگان وام و افراد شرکت‌کننده در دوره­های آموزشی و ترویجی، بیشتر از سایرین بوده است.