تحلیل عوامل مؤثر در پذیرش نوآوری‌ها: مورد کشت گلرنگ در دهستان بند امیر

Abstract

معمولاً ورود هر نوآوری در یک نظام اجتماعی با موانع و محدودیت‌های مختلفی روبرو شده و نمی‌توان انتظار داشت که الزاماً با پذیرش و استفاده سریع همراه گردد. لذا شناخت سازه‌های مؤثر بر پذیرش هر نوآوری، تأثیر به سزایی در تسریع روند آن نوآوری و نوآوری‌های مشابه دارد. بر این اساس، هدف از مطالعه حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت گلرنگ (به‌عنوان یک نوآوری) در دهستان بند امیر منطقه زرقان استان فارس بود. مطالعه به روش تحقیق پیمایشی و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی‌شده انجام گرفت. اطلاعات موردنیاز به لحاظ نسبت بین دو جمعیت، از 64 نفر پذیرنده کشت گلرنگ و 36 نفر نپذیرنده، جمع‌آوری شد. ابزار جمع‌آوری داده پرسشنامه بود که روایی صوری آن بر اساس نظرات متخصصان تائید شد. ضریب آلفای کرونباخ برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بالاتر از 71/0 به دست آمد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار ₂₂SPSS_V مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد؛ مهم‌ترین تفاوت بین پذیرندگان و نپذیرندگان کشت گلرنگ سن، تجربه کشاورزی و میزان وام دریافتی می‌باشد. همچنین، دیگر یافته‌های پژوهش حاکی از این بود که تابع تحلیل تشخیصی می‌تواند با دقت و مطلوبیتی بالا، کشاورزان پذیرنده کشت گلرنگ را از نپذیرندگان طبقه‌بندی نماید. از مجموع متغیرهای که وارد مدل تشخیصی شدند متغیر میزان آگاهی، متغیرهای میزان وام دریافتی، عوامل ارتباطی، میزان کل اراضی سطح زیر کشت و سطح تحصیلات، مهم‌ترین متغیر متمایزکننده دو گروه پذیرنده و نپذیرنده کشت گلرنگ بودند. بعلاوه، نتایج بررسی ویژگی‌های محصول گلرنگ نشان داد بر اساس دیدگاه کشاورزان، این محصول به‌طورکلی از وضعیت مطلوبی برخوردار است به‌نحوی‌که درک پاسخگویان از مزیت نسبی آن، در وضعیت بالاتر از حد متوسط، ازلحاظ سازگاری در وضعیت بالا، ازلحاظ پیچیدگی تقریباً پایین، ازنظر آزمون‌پذیری دارای قابلیت آزمون متوسط به بالا و ازنظر قابلیت رؤیت نیز دارای قابلیت رؤیت متوسط به بالایی می‌باشد.