اثربخشی رهیافت مدرسه ‌مزرعه با تأکید برتولید محصولات سالم (موردمطالعه: گوجه‌فرنگی‌کاران بخش کاکی)

Abstract

مدرسه ­مزرعه، رهیافتی مؤثر برای افزایش ظرفیت کشاورزان در به­کارگیری فناوری­های جدید در مزرعه است که<br /> می­تواند موجب بهبود امنیت­ و سلامت غذایی شود. در استان بوشهر این رهیافت از سال 1387 اجرا شده است. سنجش اثربخشی این مدارس می­تواند در جهت توسعه­ی کمّی و کیفی آن مؤثر بوده و نتایج کاربردی مفیدی را فراهم آورد. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی این رهیافت بوده که با محوریت تولید محصولات سالم در بین گوجه­­فرنگی­کاران بخش کاکی اجرا شده است. در این پژوهش از الگوی کرک­پاتریک به شیوه توصیفی- تحلیلی و به‌صورت پیمایش در بین تمامی گوجه­فرنگی­کاران شرکت­کننده در برنامه مدرسه ­مزرعه (80 نفر) استفاده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای بود که روایی آن به تأیید پانل متخصصان دانشگاهی و کارشناسان جهاد کشاورزی رسید. پایایی پرسشنامه نیز با انجام یک مطالعه­­ی راهنما و محاسبه­ی ضریب آلفای کرونباخ 72/0 تا 86/0 برای ابعاد مختلف الگوی کریک پاتریک مورد تأیید قرار گرفت. یافته­های تحقیق نشان داد که وضعیت ابعاد چهارگانه الگوی کریک پاتریک شامل واکنش، یادگیری، مهارت و نتایج در سطح مطلوبی قرار دارند. علاوه بر آن، نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه نشان داد پراهمیت‌ترین متغیرهای تأثیرگذار در بُعد یادگیری شامل سطح زیر کشت، میزان اراضی و تولید بودند که 38% از واریانس متغیر وابسته (یادگیری) را تبیین نمودند. این در حالی است که در خصوص بُعد مهارت، این متغیرها شامل تحصیلات، سابقه کشاورزی و تولید بودند که تبیین 31% از واریانس مهارت را بر عهده داشتند. درنهایت پیشنهادهایی در راستای بهبود اثربخشی رهیافت مدرسه ­مزرعه ارائه شده­است.