عوامل مؤثر بر مشارکت کشاورزان در به‌کارگیری عملیات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: منطقه الموت)

Abstract

در این مطالعه با بهره­گیری از تجربیات کشاورزان منطقه الموت، عوامل مؤثر بر مشارکت آنان در به‌کارگیری عملیات حفاظت آب‌وخاک بررسی شد. برای این منظور، از مدل لاجیت چند­گانه (MNL) استفاده گردید. برای جمع­آوری داده­های موردنیاز نمونه­ای متشکل از 138 نفر از جامعه آماری 2160 نفری کشاورزان حوزه رودخانه شاهرود با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران انتخاب شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه است که روایی آن با کمک پانل متخصصان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مشخص شد. نتایج نشان داد که تنها 7/42 درصد از کشاورزان منطقه الموت در حد متوسط عملیات حفاظتی را به کار می‌گیرند. متغیرهای آگاهی از عملیات حفاظتی، شیب اراضی، درآمد ناخالص سالانه، دریافت کمک­های بلاعوض و شرکت در کلاس­های ترویجی اثرات مثبت و معنی­دار و متغیرهای سن و اشتغال در بخش غیرکشاورزی (به‌عنوان متغیرهای مستقل) اثرات منفی و معنی­داری بر میزان مشارکت کشاورزان در به‌کارگیری اقدامات حفاظتی (به‌عنوان متغیر وابسته) دارند. مدل لاجیت چندگزینه­ای نیز در سطح اطمینان بالایی با آماره­های آزمون نسبت راست نمایی 57/30 برای اقدامات مکانیکی و 68/19 برای اقدامات غیر مکانیکی بصورت معنی‌دار گزارش شد