اثر کشندگی و زیرکشندگی قارچ Metarhizium anisopliae روی فراسنجه‌های جدول زیستی باروری شته مومی کلم Brevicoryne brassicae در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

شته مومی کلم یکی از آفات مهم گیاهان تیره کلم می­باشد که با تغذیه مستقیم از شیره گیاهی و انتقال ویروس­های گیاهی خسارت می­زند. روش رایج در کنترل آفت مذکور استفاده از حشره­کش­های شیمیایی است. اما آثار سوء استفاده از آنها موجب افزایش توجه به استفاده از ترکیبات و عوامل سازگار با محیط شده است. لذا در این تحقیق قدرت بیمارگری جدایه­های DEMI001 و V245 از قارچ <em>Metarhizium</em> <em>anisopliae</em> (Metch.) Sorokin روی حشرات کامل شته مومی کلم در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. حشرات کامل آفت با غلظت­های 10³ تا 10⁷ کنیدی بر میلی­لیتر تیمار شدند. همچنین فراسنجه‌های جدول زیستی باروری در شته­هایی که با غلظت LC₃₀ (10⁵×1/2 کنیدی بر میلی­لیتر) جدایه DEMI001 تیمار شدند، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از حساسیت حشرات کامل شته مومی کلم به دو جدایه قارچی مورد استفاده بود. مقادیر LC₅₀ برای جدایه­های DEMI001 و V245 به ترتیب برابر با 10⁵×5/1 و 10⁶×3/2 کنیدی بر میلی­لیتر بود. کمترین زمان لازم برای مرگ 50 درصد افراد جمعیت مربوط به جدایه DEMI001 در غلظت 10⁷ کنیدی بر میلی­لیتر، 67/6 روز محاسبه شد. همچنین، نتایج این تحقیق نشان داد که غلظت زیرکشندگی 30 درصد از جدایه DEMI001 قارچ <em>M.</em> <em>anisopliae</em> اثر معنی­داری در کاهش قدرت تولیدمثل شته داشت. مقادیر <em>r_m</em> و <em>λ</em> در تیمار با جدایه DEMI001 به ترتیب برابر 28/0 ماده/ماده/روز و 32/1 ماده/روز بود. نتایج به‌دست آمده نشان می­دهد که قارچ <em>M.</em> <em>anisopliae</em> می­تواند به عنوان عامل مؤثر در کنترل شته مومی کلم استفاده شود.