کنترل بیولوژیک کرم سیب با استفاده از زنبور پارازیتوئید Trichogramma embryophagum بر مبنای مدل پیش‌آگاهی ساعت ـ درجه

Abstract

کرم سیب، <em>Cydia</em> <em>pomonella</em>،آفت کلیدی باغ‌های سیب است. در این پژوهش، کارایی سوش بومی زنبور پارازیتوئید <em>Trichogramma embryophagum</em> در کنترل بیولوژیک کرم سیب، ضمن تعیین دقیق زمان رهاسازی زنبورها با استفاده از مدل پیش‌آگاهی از فنولوژی بر مبنای ساعت ـ درجة سلسیوس، در کنار تیمار کنترل شیمیایی و شاهد در یک باغ سیب ارزیابی شد. همچنین، ضمن تعیین بیوفیکس کرم سیب با استفاده از تله‌های فرمونی، دمای محیط به‌منظور محاسبة مجموع گرمای مؤثر تأمین‌‌شده ثبت شد. براساس داده‌های دمایی و با توجه به مدل پیش‌آگاهی فنولوژیک، مناسب‌ترین زمان‌ها برای رهاسازی سوش انتخاب‌شدة زنبور به‌منظور کنترل بیولوژیک کرم سیب تعیین شد. رهاسازی زنبور تریکوگراما در پنج مرحله برای دو نسل کرم سیب انجام شد. نتایج ارزیابی کارایی روش کنترل بیولوژیک در مقایسه با کنترل شیمیایی نشان داد که بین تیمارهای یاد‌شده در سطح احتمال 5 درصد از نظر آماری اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. این در حالی است که شدت خسارت آفت در تیمار شاهد در مقایسه با هر دو تیمار ذکرشده بیشتر بود. همچنین، با توجه به نتایج به‌دست‌آمده در زمان برداشت سیب مشخص شد، خسارت کرم‌خوردگی میوه‌ها در تیمارهای کنترل بیولوژیک و شیمیایی به‌ترتیب 76/47 و 73/50 درصد کمتر از تیمار شاهد بود. در نهایت، براساس یافته‌های این پژوهش می‌توان گفت که کنترل بیولوژیک مطلوب کرم سیب با استفاده از زنبور پارازیتوئید <em>T. embryophagum</em>، در صورت رعایت مسائل فنی موضوع از مرحلة انتخاب اکوتیپ‌های بومی مؤثر تا کاربرد و در نهایت، ارزیابی برنامه امکان‌پذیر است.