بررسی آزمایشگاهی توانایی گونه‌های تریکودرمای موجود در خاک گلخانه‌های خیار استان یزد برای کنترل عامل بیماری پوسیدگی فوزاریومی

Abstract

سیمین نصرتی*<br /> دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، گروه گیاهپزشکی، یزد، ایران، استادیار<br /> یزد-صفائیه- انتهای بلوار پروفسور حسابی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد. کد پستی 8916871967، تلفن 353182200<br /> 09133933719<br /> ایمیل نویسنده مسئول مکاتبات: siminnosrati@yahoo.com<br /> <br /> چکیده: کنترل بیولوژیک بیماری‌های گیاهی شاخص مهم تولید محصولات کشاورزی ارگانیک است. جهت یافتن جدایه های بومی مناسب تریکودرما برای کنترل بیولوژیک پوسیدگی فوزاریومی خیار، از خاک گلخانه در مناطق عمده کاشت استان یزد نمونه برداری انجام شد. پس از جداسازی و خالص سازی و براساس ویژگی های مورفولوژی و مولکولی جدایه‌های بومی تریکودرما از هم تفکیک شدند. 20 ایزوله تریکودرما, متعلق به گونه های T. harzianum و T. atroviride شناسایی شدند. نتایج تجزیه واریانس داده‌های آزمون های کشت متقابل و تولید متابولیت‌های فرار نشان داد که ایزوله های بومی در سطح احتمال یک درصد از رشد میسلیو‌‌م قارچ F. oxysporum ممانعت کردند. نتایج نشان داد که سرعت رشد ‌این جدایه‌‌ها بسیار بیشتر از عامل بیماری پوسیدگی فوزاریوم بوده، به طوریکه پس از چند روز پرگنه‌‌های آن را پوشاندند و ضمن اشغال محل رشد و مصرف غذای مورد نیاز، روی میسلیوم پاتوژن نیز رشد ‌‌کردند و با تولید ترکیبات فرار، مانع تشکیل میسلیوم قارچ پاتوژن شدند. نتایج نشان داد که بیشترین درصد بازدارندگی از رشد میسلیو‌‌م مربوط به گونه T. atroviride (Ta8) بود.