قابلیت بیوکنترلی برخی اسانس‌های گیاهی بر رشد Botrytis cinerea، عامل کپک خاکستری سیب

Abstract

قارچ‌کش‌های شیمیایی اولین راهکار برای کنترل ضایعات قارچی پس از برداشت میوه‌ها و سبزی‌ها محسوب می‌شوند و این در حالی است که استفادة روزافزون آن‌ها با نگرانی عمومی در ارتباط با آلودگی مواد فاسدشدنی با بقایای قارچ‌کش‌ها و افزایش مقاومت در جمعیت‌های پاتوژن مواجه شده است. بنابراین، پژوهش‌های اخیر، بر توسعه و تکامل راهبردهای کنترلی جایگزین به‌منظور کاهش اتکا بر قارچ‌کش‌های شیمیایی تمرکز کرده است. در این مطالعه، فعالیت بیوکنترلی اسانس‌های گیاهان مرزه، رزماری، نعنا‌فلفلی، آویشن شیرازی و زیرة سبز در شرایط آزمایشگاهی و محیطی در برابر رشد قارچ <em>Botrytis cinerea</em>، عامل کپک خاکستری سیب، ارزیابی شد. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که اسانس‌های آویشن شیرازی، نعنافلفلی و زیرة سبز بالاترین فعالیت بیوکنترلی را در بین اسانس‌های مورد آزمایش دارند؛ همچنین، نتایج آزمایش در شرایط محیطی حاکی از آن است که اسانس‌های مذکور در غلظت 1000 پی‌پی‌ام اثر بازدارندگی معنی‌داری بر رشد <em>Botrytis cinerea</em> دارند. آنالیز گاز ـ کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی اسانس‌های آویشن شیرازی، زیرة سبز و نعنا‌فلفلی نشان داد که به‌ترتیب کارواکرول (19/71 درصد)، گاما ترپینن (41/30 درصد) و منتول (19/51 درصد) اجزای اصلی این اسانس‌ها هستند. با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان اسانس‌های گیاهی را به‌عنوان جایگزینی برای مواد شیمیایی سینتیک پیشنهاد کرد.