اثر تلفیقی Trichoderma virens و Glomus mosseae در کنترل نماتد Meloidogyne javanica در گوجه فرنگی

Abstract

به ‌منظور بررسی تأثیر دو قارچ <em>Glomus mosseae</em> و<em>Trichoderma virens </em> بر نماتد <em>Meloidogyne</em> <em>javanica</em>، عامل ریشه‌گرهی گوجه‌فرنگی، آزمایشی به‌صورت کاملاً تصادفی با هفت تیمار در چهار تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. <em>T. virens</em> از مزارع گندم استان فارس جداسازی و روی محیط کشت PDA تکثیر شد و زادمایه اولیه <em>G. mosseae</em> از گروه باغبانی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان تهیه شد و برای تکثیر و به‌دست‌آوردن جمعیت مورد نظر از هاگ‌های خالص، از کشت گلدانی استفاده شد. اثر هر دو قارچ در تیمارهای مختلفی به‌صورت مجزا و مخلوط با یکدیگر بررسی شد. نتایج این آزمایش‌ها نشان داد که مخلوط این دو قارچ باعث کاهش تمامی فاکتورهای مرتبط با نماتد شد، به‌طوری که تعداد گال ریشه از 28/7 گال در هر گرم ریشه به 72/0، تعداد توده تخم از 76/2 توده در هر گرم ریشه به 39/0، تعداد لارو سن دوم از 5/3553 لارو در هر گلدان به 25/2471 و در نهایت، فاکتور تولیدمثل نماتد از 13/2 به 48/1 کاهش یافت. در مورد شاخص‌های رشدی گیاه نیز تیمار مخلوط دو قارچ نسبت به تیمار شاهد بدون مایه‌زنی به نماتد اختلاف معنی‌دار آماری ندارد. از بین تیمارهای دیگر، کاربرد <em>G. mosseae</em> باعث کنترل نماتد و افزایش میزان رشد رویشی گوجه‌فرنگی، حتی در مقایسه با تیمار شاهد شد<em>.</em>