ارزیابی کمون ثانویه و رفتار جوانه‌زنی بذر لاین‌ها و ارقام کلزا

Abstract

<strong>کمون ثانویه یکی از اصلی‌ترین دلایل پایداری بانک بذر در خاک است. بذرهای کلزای موجود در بانک بذر خاک پس از رفع کمون ثانویه جوانه زده و می‌توانند به پراکنش ناخواسته ژن‌های هدف به دیگر گیاهان منجر شوند. در این مطالعه کمون ثانویه با استفاده از پلی‏اتیلن‏گلایکول 6000 به‏مدت 14 روز تحت شرایط آزمایشگاهی در 41 لاین و 5 رقمکلزا القا و درصد کمون ثانویه بذرها ثبت شد. این مطالعه در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تمامی لاین‌ها و ارقام در شرایط مطلوب جوانه‌زنی، از جوانه‌زنی بسیار بالایی برخوردار (بالای 94 درصد) و پس از القای کمون ثانویه در پنج گروه بسیارکم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد با استفاده از تجزیة کلاستر، دسته‌بندی شدند. پنج لاین در گروه بسیارکم و دو لاین در گروه بسیار زیاد و بقیة لاین‌ها در گروه متوسط و کم قرار گرفتند. پنج رقم (RGS003، زرفام، هایولا 401، هایولا 308 و هایولا 50) از کمون ثانویه متوسط (40-60 درصد) برخوردار بودند که بیانگر عدم توجه اصلاح‌گران به بحث مهم کمون ثانویة آن‌ها طی روند اصلاح آن‌ها بوده است. دسته‌بندی لاین‌ها براساس سطح کمون ثانویه به تولیدکنندگان بذر کمک می‌کند تا لاین‌هایی را انتخاب کنند تا علاوه بر عملکرد و دیگر ویژگی‌های مهم در امر تولید بذر، از کمون ثانویه پایین‌تری برخوردار باشند تا از دیدگاه تولید بذر مشکلات ناشی از آن‌ها در محصول بعد به حداقل برسد.</strong>