مطالعه واکنش‌های مورفوفیزیولوژیکی گیاه خرفه به متیل‌جاسمونات تحت تنش شوری

Abstract

<strong>به‌منظور بررسی واکنش‌های مورفوفیزیولوژیکی گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.) به متیل‌جاسمونات تحت تنش شوری با کلرید‌سدیم آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد‌شده با دو فاکتور بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد واقع در جنوب تهران در سال 1396 انجام شد که در آن غلظت‌های شوری با 4 سطح (0، 3، 6، 9 دسی‌زیمنس) به‌عنوان فاکتور اصلی و غلظت‌های متیل‌جاسمونات با 4 سطح (0، 25/0، 5/0 و 75/0 میلی‌مولار) به‌عنوان فاکتور فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت شوری شاخص‌های رشد از قبیل طول ریشه، وزن‌تر ریشه، کلروفیل b، کلروفیل کل و میزان فعالیت آنزیم سوپر‌اکسید‌دیسموتاز کاهش پیدا کرد، در حالیکه با افزایش غلظت شوری مقدار پرولین برگ، میزان فعالیت مالون‌دی‌آلدئید و کاتالاز افزایش یافت. با اعمال تیمار متیل‌جاسمونات تحت تنش شوری میزان کاهش شاخض‌های رشد و رنگیزه‌های فتوسنتزی تعدیل پیدا کرد. بیشترین ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و پرولین در غلظت شش دسی‌زیمنس بر متر شوری و 5/0 میلی‌مولار متیل‌جاسمونات بدست آمد، همچنین با افزایش سطح متیل‌جاسمونات میزان پرولین و میزان فعالیت کاتالاز افزایش یافت ولی با افزایش غلظت متیل‌جاسمونات میزان فعالیت مالون‌دی‌آلدئید و سوپر‌اکسید‌دیسموتاز در برگ کاهش یافت. بنابراین میتوان نتیجه‌گیری کرد که تحمل گیاه خرفه به شوری حداکثر شش دسی‌زیمنس بر متر شوری می‌باشد و مصرف مقدار پائین متیل‌جاسمونات (5/0 میلی‌مولار) منجر به افزایش حدود 7/30 درصد در عملکرد و بهبود شاخص‌های فیزیولوژیک خرفه می‌شود.</strong>