تأثیر آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و راندمان مصرف آب کاسنی

Abstract

به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول و اسید هیومیک بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و راندمان مصرف آب در گیاه دارویی کاسنی تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1394 انجام گرفت. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به عنوان فاکتور اصلی و محلول‌پاشی با متانول در دو سطح (صفر و 21 درصد حجمی) و کاربرد اسید هیومیک با دو سطح (صفر و 10 لیتر در هکتار) به عنوان فاکتورهای فرعی بودند. صفات مورد مطالعه شامل عدد کلروفیل‌متر، هدایت روزنه‌ای، محتوای نسبی آب برگ، عملکردهای خشک ریشه، ساقه و برگ، عملکرد خشک کل، نسبت ریشه به ساقه و برگ، راندمان مصرف آب ریشه، ساقه و برگ و کل بودند. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی موجب کاهش تمامی صفات فیزیولوژیک و عملکردی (به‌جز نسبت ریشه به ساقه و برگ) و افزایش کارایی مصرف آب شد. محلول‌پاشی متانول تمامی صفات (به‌جز عملکرد و راندمان مصرف آب ریشه) را افزایش داد اما موجب کاهش نسبت ریشه به اندام‌های هوایی شد. مصرف هیومیک اسید موجب افزایش تمامی صفات (به‌جز نسبت ریشه به اندام‌های هوایی) شد. به طور کلی بر اساس نتایج این پژوهش و با در نظر گرفتن کارایی مصرف آب به نظر می‌رسد تیمار آبیاری پس از 140 میلی‌متر تبخیر از تشتک و محلول‌پاشی متانول وکاربرد هیومیک اسید می‌تواند برای دستیابی به عملکرد قابل قبول گیاه کاسنی در منطقه بیرجند مناسب باشد.