بررسی اثر دمای نگهداری و غلظت‌های مختلف پوترسین بر جوانه‌زنی دانه و رشد لوله گرده دو ژنوتیپ ایرانی گل محمدی

Abstract

<strong>این پژوهش به‌منظور تعیین بهترین مرحلۀ نمو گل جهت جمع‌آوری دانۀ گرده و محیط جوانه‌زنی دانۀ گرده و همچنین ارزیابی اثر دمای نگهداری و غلظت‌های مختلف پوترسین بر زنده­مانی دانۀ گرده و جوانه‌زنی دو ژنوتیپ گل محمدی (‘آذران'و ‘کاشان') انجام گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایة طرح کاملاً تصادفی با شانزده تیمار و چهار تکرار اجرا شد. فاکتور­های مورد مطالعه شامل چهار سطح دمای نگهداری دانۀ گرده (25، 4، 20- و 80- درجۀ سانتی‌گراد) و چهار سطح پوترسین (غلظت‌های صفر (شاهد)، 25/0، 5/0 و 5/2 میلی‌مولار) بود. براساس نتایج، بهترین مرحلۀ نمو گل برای جمع‌آوری دانۀ گرده، مرحلۀ غنچة نیمه‌باز، و محیط جوانه‌زنی مناسب نیز حاوی ppm 300 نیترات کلسیم، ppm 200 سولفات منیزیم، ppm 100 نیترات پتاسیم، ppm 100 اسید بوریک، 15 درصد ساکارز و 2/1 درصد آگار بود. در ژنوتیپ ‘آذران' بیشترین و کمترین درصد جوانه‌زنی به‌ترتیب در محیط حاوی 25/0 و 5/2 میلی‌مولار پوترسین به‌دست آمد. همچنین بررسی روند جوانه‌زنی دانۀ گردة ژنوتیپ ‘کاشان' در بازه‌های زمانی مختلف نشان داد که با گذشت زمان، درصد جوانه‌زنی دانۀ گرده کاهش می‌یابد که این روند کاهش درصد جوانه‌زنی تحت تأثیر غلظت کم پوترسین و با نگهداری در دمای 80- درجۀ سانتی‌گراد کندتر شد. نتایج این تحقیق نشان داد که نگهداری دانۀ گرده در دمای کم (80- درجۀ سانتی‌گراد) و کشت آن در محیط حاوی کمترین مقدار پوترسین (25/0 میلی‌مولار) سبب دستیابی به بیشترین درصد جوانه‌زنی دانۀ گرده می‌شود</strong>