مسئولیت ارسال‌کننده در حمل ‌و ‌نقل جاده‌ای کالای خطرناک در حقوق ایران و اتحادیۀ اروپا

Abstract

تولید فزایندۀ کالای خطرناک و گسترش مبادلات تجاری بر حجم نقل ‌و انتقال کالای خطرناک افزوده و باعث شده است حمل ‌و نقل جاده‌ای این نوع کالا موضوع بحث کنوانسیون‌های بین‌المللی قرار گیرد. حقوق ایران نیز از تحولات بین‌المللی دور نمانده و علاوه بر ملحق شدن به برخی کنوانسیون‌های بین‌المللی، مقرراتی را در سطح داخلی برای حمل این نوع کالاها وضع کرده است. در فرایند حمل ‌و نقل کالای خطرناک، ارسال‌کننده یکی از طرفین قرارداد حمل ‌و نقل‌ است که نقش سازنده‌ای در تهیۀ مقدمات حمل دارد. ارسال‌کنندۀ کالا در موقعیت مناسبی برای سنجش ایمنی حمل کالا بوده و دارای وظایفی است که به اقتضای طبیعت خاص کالای خطرناک و گستردگی و شدت خسارت ناشی از آن تشدید شده است و در پی آن، مسئولیت سنگین‌تری را می‌طلبد؛ بنابراین در جستار حاضر سعی شده است با روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مقررات داخلی و بین‌المللی، علاوه بر تعیین حدود و شمول مفهوم کالای خطرناک، تعهدات و تکالیف ارسال‌کننده تشریح شود و ضمن تبیین و ارزیابی وضع موجود در نظام حقوقی ایران و اسناد بین‌المللی از حیث قلمرو و مبنای مسئولیت، وضع مطلوب تحلیل گردد.