تأثیر عصاره گیاه پنج انگشت (Vitex Agnus.Castus) بر غلظت سرمی کورتیزول، پروژسترون و هورمون لوتئینه کننده (LH) در گاوهای شیری

Abstract

گیاه پنج انگشت (Vitex agnus-castus L.) از بین گیاهان دارویی، گیاهی با اثرات تولید مثلی کاملا شناخته شده است. در مطالعه حاضر، عصاره گیاه با نام تجاری ویتاگنوس، به صورت خوراکی به گاوهای ماده نژاد هلشتاین سیکلیک تجویز شد. ابتدا گاوها به دو گروه تیمار (7 راس) و شاهد (7 راس) تقسیم و با تزریق پروستاگلاندین (αPGF2)به فاصله 11 روز همزمانی چرخه تولید مثلی انجام شد و پس از طی یک چرخه با شروع چرخه جدید، خوراندن 50 میلی‌‌لیتر عصاره گیاهی ویتکس آگنوس (90-80 میلی‌‌گرم در میلی‌‌لیتر) به گروه تیمار انجام پذیرفت و گاوها مجددا همزمان شده و خوراندن دارو تا پایان چرخه ادامه یافت. گاوها در روزهای 5، 9، 13 و 18 چرخه مورد معاینه قرارگرفتند (لمس مقعدی و سونوگرافی)، همچنین بطور روزانه خونگیری صورت گرفت و میزان غلظت کورتیزول، پروژسترون و LH تعیین شد. غلظت کورتیزول سرم در گروه تیمار پس از درمان نسبت به قبل از درمان روند کاهشی داشته است (05/0 P>). اختلاف در میزان پروژسترون سرم خون در گروه تیمار پس از درمان نسبت به قبل از درمان در روزهای 13 و 18 چرخه روندی افزایشی داشته، همچنین غلظت پروژسترون در روزهای مختلف چرخه در گروه تیمار نسبت به شاهد روندی افزایشی داشته است. مقایسه دقیق نشان می‌‌دهد که میانگین غلظت LH سرمی در گروه تیمار بعد از درمان نسبت به قبل آن تنها در روز 13 چرخه افزایش یافته است. با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می‌‌رسد که احتمالا عصاره گیاه ویتکس آگنوس می‌تواند بر کاهش کورتیزول و افزایش پروژسترون در سرم خون گاو اثر داشته باشد.