ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفه‌های تاب‌آوری کلان‌شهر تبریز

Abstract

چکیده امروزه عمدتاً شهرها و جوامع سکونت­گاهی در مکان­هایی ایجاد یا بنا شده­اند که به­لحاظ مخاطرات طبیعی درمعرض وقوع انواع سوانح طبیعی و یا به­دلیل پیشرفت­های تکنولوژی در معرض انواع سوانح انسان­ساخت هستند. نگاهی­که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، بیشتر نگاه مقابله­ای و کاهش مخاطرات بوده است. دراین میان، مفهوم تاب­آوری، مفهوم جدیدی است که بیشتر در مواجهه با ناشناخته­ها و عدم قطعیت­ها به­کار برده می­شود. هدف از این مطالعه، ارزیابی و سنجش میزان تاب­آوری کلان­شهر تبریز بدون در نظر گرفتن تهدید مخاطره خاصی می­باشد. بنابراین، ابتدا مؤلفه­ها و ابعاد مطرح در تاب­آوری شهری تدقیق گردید. سپس با استفاده از دیدگاه خبرگان حوزه­های مختلف که کاملاً مشرف بر وضع­موجود کلان­شهر تبریز در حوزه تخصصی خود بوده­اند و نیز مطالعات تطبیقی، ابعاد و مؤلفه­های نهایی نگارندگان ارایه شد و با تحلیل پرسش­نامه­ها و انجام مطالعات و محاسبات لازم میزان تاب­آوری کلان­شهر تبریز در ابعاد و مؤلفه­های مختلف مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل شده، میزان میانگین تاب­آوری شهر تبریز برابر 23/2 است (پایین­تر از 3) که نشان می­دهد درمجموع خبرگان براین نظر اعتقاد دارند که تبریز از لحاظ تاب­آوری در وضعیت کاملاً مطلوبی نیست. بااین­حال بعد اجتماعی-فرهنگی بالاترین رتبه را در تاب­آوری کلان­شهر تبریز دارد.