شناسایی ارزش‌های بصری و گرافیکی نقوش دست‌بافته‌های ایل قشقایی فارس

Abstract

در این پژوهش ابتدا ویژگی‌های نقش‌پردازی گلیم مورد بررسی قرار گرفته و سپس نقوش، دسته‌بندی و تحلیل شده‌اند. سؤالی که در این پژوهش مطرح است، چگونه قدمت برخی نگاره‌های گلیم قشقایی فارس از «سپیده دم تاریخ» بس فراتر رفته، تا به امروز جاویدان مانده‌؟ هدف از گرد‌آوری این نقوش شناسایی گنجینه گرانبها و کاربردشان در هنر امروز است که در فرهنگ و هنر ایرانی حائز اهمیت می‌باشد و باعث زنده نگه‌داشتن این نقوش دیرین‌سال می‌شود. از یافته‌های مهم پژوهش نمادهایی هستند که حضوری دیرینه در پهنه‌ی فرهنگ کهن مردمان اولیه و حاضر را دارند و هنوز در کنار جنبه‌های تصویری و زیباشناختی، جنبه‌های کاربردی خویش را از دست نداده و استمراری ملموس در زندگی روزمره مردم دارند. نگارنده برای رسیدن به نتیجه مطلوب از روش استقرایی و توصیف و ارزیابی و تحلیل یافته‌ها و داده‌های منابع بهره گرفته و در پروسه کار نیز از امعان نظر به تعلیل و تحلیل منابع و پروسه نقد‌علمی یافته‌ها بازنمانده است. نتایج حاکی از آنست که نقوش و اشکال هندسی، متقارن، انتزاعی بهمراه مفاهیم نمادین، آیینی ـ اعتقادی، مذهبی و اسطوره‌ای در متن و زمینه گلیم و همچنین در سفالگری، فلز‌کاری، طبیعت، نقش‌برجسته‌ها، معماری منبع الهام بافنده بوده که از طریق ذهنی‌بافی تجلی یافته است.