نماد‌ها در آثار «ژازه طباطبایی» (با تاکید بر سه نماد: شیروخورشید، اسب و مرغ ـ‌آدم‌)

Abstract

در دوران معاصر و به دلیل دگرگونی‌های فراوان در آفرینش‌های هنری، تعداد اندکی از هنرمندان هستند که به بازتولید برخی از نمادهای خاص اهتمام دارند. از مهم‌ترین این هنرمندان، ژازه طباطبایی ـ نقاش و مجسمه‌ساز ـ است که به شیوه خاص خود برخی از نمادهای مهم و کهن ایرانی را بازمی‌آفریند؛ مانند شیروخورشید، اسب و مرغ ـ آدم‌ها و غیره . در این مقاله چگونگی بهره‌گیری ژازه از این نمادها بررسی می-شود؛ این نمادها همان نشان و محتوای سابق را بیان نمی‌کند، بلکه به‌گونه‌ای طنزآمیز نمایان و در این خلال برخی مفاهیم سابق به هجو گرفته می‌شود. یعنی ژازه مطابق با زمانه خویش و فرهنگ معاصر و البته نوع نگاه ویژه خود نمادها را به‌کار می‌گیرد و آنچه مشخص است این‌که در همه نمادها و نشانه‌های آثار ژازه ردپای تانیث و زنانگی فرم و محتوا غالب است؛ البته به‌عنوان عنصری از دست رفته که به‌ زبان نمادین هنرمند ـ با این نگاه که جای خالی آن در عصر ما احساس می‌شود ـ بیان می‌گردد. نمادهای آثار ژازه عمدتاً در قالب دو هنرِ نقاشی و حجم‌سازی رخ می‌نماید؛ در نقاشی‌های او نگاه زنانه را به وضوح بیشتری می‌توان دریافت اما در آثار حجمی او گونه‌ای شوخی و به هجوگرفتن نمادهای سابق مشاهده می‌شود.