مقایسه تطبیقی گلستان هنر با مناقب هنروران ( بخش نقاشی و نقاشان)

Abstract

تمامی پژوهشگرانی که در سده حاضر تالیفاتی در زمینه هنرهای تصویری ایران داشته‌اند از دو کتابِ تاریخی «گلستان هنر»، نوشته قاضی میراحمد منشی قمی و «مناقب هنروران» اثر مصطفی عالی افندی که در زمانی نزدیک به هم تالیف شده‌اند بهره‌ها برده و لزوماً ارجاعات بسیاری به آنها داشته‌اند این دو نسخه مهم یکی در ایران عصر صفوی و دیگری در سرزمین عثمانی به رشته تحریر درآمده است. نوشتار حاضر می‌کوشد پس از معرفی کتاب‌ها و نویسندگان‌شان مختصات آنها را با هم مقایسه کرده در بخش نقاشی و نقاشان، وجوه اشتراک و افتراق آنها را بررسی نماید و پس از شناسایی اختلاف‌ها، در رفع و تحلیل برخی از آنها موثر باشد. برای سهولت در امر مقایسه، اطلاعات دو کتاب درباره هنرمندان در جداول جداگانه‌ای تنظیم شده است تا هم شباهت‌ها و هم اختلاف روایات روشن‌تر شود. با توجه به این نکته که برخی اطلاعات هر کتاب مکمل آگاهی‌های کتاب دیگر است لاجرم از تطبیق آنها یافته‌های جدیدی استنتاج می‌شود که می‌تواند در پژوهش‌های آینده به کار آید برای مثال می‌توان دانست هنرمندی که عالی افندی وی را «میرنقاش اصفهانی» معرفی می‌کند همان «آقا میرک» بوده است.