نقش تداخل در پیدایش خطاهای نحوی در نگارش فارسی‌آموزان عرب‌زبان

Abstract

پژوهش حاضر در چارچوب تحلیل مقابله‌ای، به دنبال بررسی و تحلیل انواع خطاهای نحویِ ناشی از تداخل در نگارش فارسی‌آموزان عرب‌زبان است. در این راستا، از بین انواع خطاها، خطاهای نگارشی نحوی و از میان خطاهای نحوی، خطاهای ناشی از تداخل بررسی شده است. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش میدانی، متون نوشتاری 105 فارسی‌آموز عرب‌زبان از نظر انواع خطاهای نحوی بررسی شده است. نمونة تحقیق حاضر را زبان‌آموزان با میانگین سنی 22 تا 26 سال در سه سطح زبان‌آموزی مبتدی، متوسط و پیشرفته تشکیل می‌دهند که براساس روش تصادفی ساده از محل مرکز آموزش زبان فارسی مدرسة جامعه‌المصطفی العالمیه قم انتخاب شدند. پس از تحلیل و بررسی خطاهای زبان‌آموزان مشخص شد برخی خطاهای نحوی زبان‌آموزان ناشی از تداخل زبانی است و تحت تأثیر زبان مادری زبان‌آموز به وجود می‌آید. این نوع خطاها از نظر منشأ خطا در مقولة «بینازبانی» قرارمی‌گیرد. در این زمینه، شش نمونة خطا تشخیص داده شد که به ترتیب فراوانی شامل خطای ترتیب اجزای جمله (9/38 درصد)، خطای حذف حرف نشانة «را» (3/35 درصد)، خطای حذف فعل ربطی (01/14 درصد)، خطا‏ی مطابقت مسند با مسندالیه (9/6 درصد)، خطای جایگزینی حرف نشانة «را» با حرف اضافه (6/2 درصد) و خطای مطابقت صفت با اسم (09/2 درصد) است.