آزمون قیمت گذاری دارایی های مالی در شرکت های بخش شیمیایی و پتروشیمی: مقایسه الگوهای عاملی

Abstract

هدف از این مقاله آزمون الگوی قیمت گذاری CAPM و APT برای قیمت­گذاری شرکت­های شیمیایی و پتروشیمی فعال در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا از داده­های فصلی مربوط به بازده سهام 18 شرکت شیمیایی و پتروشیمی فعال در بورس اوراق بهادار و برخی متغیرهای مهم اقتصاد کلان به عنوان عوامل ریسک در دوره 1395-1386 استفاده شده است. ابتدا الگوی CAPM با استفاده از آزمون سری زمانی GRS و سپس با استفاده از آزمون فاما و مک­بث مورد آزمون قرار گرفته است. سپس الگوی عاملی برای آزمون APT با استفاده از عواملی شامل نرخ ارز، بازده کل بورس، بازده قیمت نفت، بازده شاخص قیمت محصولات شیمیایی و پتروشیمی، مازاد بازده بدون ریسک، نرخ تورم، ریسک دارایی­ها، نوسانات تولید ناخالص داخلی، عامل اندازه (SMB) و عامل تحریم بررسی شده است. نتایج الگوی CAPM حاکی از عدم برقراری این آزمون در بازار سهام شرکت‎های شیمیایی و پتروشیمی است. و همچنین نتایج تئوری قیمت­گذاری آربیتراژ (APT) حاکی از برقراری این آزمون در بازار سهام شرکت­های شیمیایی و پتروشیمی است. متغیرهای نرخ ارز، بازده کل بورس، بازده شاخص قیمت محصولات شیمیایی و پتروشیمی و مازاد بازده بدون ریسک معنادار و منابع ریسک سیستماتیک در بازار سهام صنعت پتروشیمی هستند.