بررسی مولکول‌های معنایی نام جانوران بوشهر و شهرکرد: رویکردی معنایی ـ شناختی

Abstract

مقالة حاضر به بررسی و مقایسة مولکول‌های معنایی نام 35 جانور در بوشهر و 35 جانور در شهرکرد بر اساس رویکرد معنایی-‌شناختی هسییه (2006) می‌پردازد. داده‌های ‌پژوهش از پاسخ 100 گویشور بوشهری و 100 گویشور شهرکردی و بررسی منابع نوشتاری هم‌چون کتاب‌های ضرب‌المثل، شعر، داستان و مانند آن به دست آمد. در این پژوهش ابتدا نام‌های پرکاربرد در گفتار روزمره از میان نام جانوران بومی استخراج شد، سپس پرسش‌هایی در قالب پرسشنامه از گویشوران اصیل و بومی هر منطقه دربارة جانوران پرسیده شد. از طریق تحلیل داده‌های ‌پرسشنامه برای هر جانور یک یا چند مولکول معنایی به دست آمد. سپس برای هر مولکول معنایی به تفکیک نام جانور و منطقه، استعاره‌های ‌زیربنایی متناسب شناسایی شد. رفتار و عادت، ظاهر، هوش، غذا و عادت غذاخوردن، کاربرد، ویژگی‌های برجسته، معنای متداعی و معنای قراردادی از جمله استعاره‌های ‌زیربنایی برای طبقه‌بندی مولکول‌های معنایی جانوران می‌باشند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استعارة زیربنایی «رفتار و عادت» در دو منطقه بیش‌ترین کاربرد را در توصیف مولکول‌های معنایی جانوران دارد.