فمینیسم در مطالعات سازمان

Abstract

از به‎کارگیری دیدگاه‎های فمینیستی در پژوهش‎های اجتماعی زمان زیادی نمی‎گذرد، ولی تبار آنها را می‎توان از قرن هجدهم دنبال کرد. هرچند بر این دست نگرش‎ها نقدهایی هم شده است، نقش سازندۀ آنها در نشان‌دادن سویه‎های تازه را نمی‎توان نادیده گرفت. فراگیر‌شدن سازمان‎ها و نقش بارز قدرت در آنها، سازمان‎ها را از تیغ رویکردهای نقادانه در امان نگذاشته است و اندیشمندان فمینیست هم در آفریدن چشم‎اندازهایی تازه به زندگی سازمانی سهم داشته‎اند. پژوهش پیش رو در پی پاسخ به این پرسش است: رویکرد فمینیستی، به نقد چه جنبه‎هایی از سازمان‎ها و زندگی سازمانی می‎پردازد؟ ‎به بیان دیگر، نقدها بر کدام ابعاد زندگی سازمانی تمرکز دارند؟ پس از مرور پیشینۀ این دیدگاه‎ها و مفاهیم و اندیشه‎های اساسی آنها، پژوهش‎های فمینیستی در مطالعات سازمان بررسی می‎شوند. رویکرد پژوهش‌ توصیفی‌‌ـ تحلیلی است و با روش تحلیل مضمون پیش می‎رود که از روش‎های تحلیل محتوای کیفی به‌شمار می‎آید. پس از بررسی 21 متن، نشان داده می‎شود که می‎توان کانون نقد دیدگاه‎های فمینیستی را در چارچوب دوسطحی جای داد که تصویری از مرزهای این رهیافت نقادانه در مطالعات سازمان فرا رو می‎نهد.