بوروکراسی‌هراسی: نگاه دوگانۀ شهروندان به خدمات عمومی

Abstract

در زمینۀ تصویر منفی مدیریت دولتی و خدمات عمومی میان شهروندان مطالعات متعددی انجام گرفته است که اغلب آنها ناکارآمدی دولت را در نظر گرفته‌اند و نگاه دوگانۀ شهروندان به خدمات عمومی در آنها به‌ندرت بررسی شده است. هدف این مقالۀ توصیفی ـ همبستگی، مفهوم‌پردازی و شناسایی بوروکراسی‌‌هراسی است. به این منظور ابتدا با تحلیل اطلاعات حاصل از ارزشیابی عملکرد دستگاه‌های دولتی، بوروکراسی‎‌هراسی شناسایی و وجود آن تأیید شد. سپس، با پیمایش شهروندان برخی متغیرهای فردی مؤثر بر پدیدۀ بوروکراسی‌هراسی شناسایی شدند. جامعۀ آماری تحقیق کلیۀ شهروندان 18 تا 70 ساله‎ای بودند که در یک سال گذشته دست‎کم یک ‌بار برای دریافت خدمات به یکی از سازمان‌های عمومی مراجعه کرده‌اند. ابزار تحقیق، پرسشنامه و اسناد و مدارک بود و داده‌‌ها با رگرسیون لجستیک تجزیه‌ و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بی‌اعتمادی به دولت و کارکنان بخش عمومی فقط با عملکرد خدمات عمومی مرتبط نیست و 29 درصد پاسخگویان بورو‌کراسی‌هراس هستند. متغیرهای سن، جنسیت، سطح تحصیلات و دفعات مراجعه برای دریافت خدمات نیز با بوروکراسی‎‌هراسی رابطه دارند، اما متغیرهای سطح درآمد و نوع شغل با بوروکراسی‌‌هراسی رابطۀ معناداری ندارند.