راه‌حل توافقی و بهینه‌سازی چند معیاره در اولویت‌بندی توسعه فضایی (مورد پژوهی: شهرستان‌های استان اردبیل)

Abstract

به دلیل نگرش جزء‌گرایانه در تحلیل مسائل، بهره‌گیری از روش‌های کمی و مد‌ل‌های ریاضی برای سهولت درک و شناخت پیچیدگی‌های مسائل و مشکلات مناطق، اجتناب ناپذیر می‌نماید. از آنجا که برنامه‌ریزی منطقه‌ای نیاز به درک درستی از موقعیت مناطق مختلف در ابعاد گوناگون توسعه می‌باشد؛ هدف پژوهش حاضر، بهره‌گیری از رویکرد کمی‌گرایانه در ارزیابی توسعه‌مندی شهرستان‌های استان اردبیل متناسب با ابعاد مختلف توسعه، می‌باشد. برای سنجش وضعیت توسعه‌یافتگی مناطق، شاخص‌های بسیاری وجود دارد. هر یک از این شاخص‌ها، دارای ارزش و اهمیت خاصی می‌باشند که با توجه به هدف و روش مطالعه، مورد استفاده قرار می‌گیرند. پژوهش حاضر، با استفاده از ۶۰ شاخص (در بخش‌های بهداشتی-درمانی، زیرساختی، فرهنگی و اقتصادی) به سنجش وضعیت توسعه‌یافتگی و مقایسه تطبیقی پارامترهای توسعه‌یافتگی در بخش‌های مختلف در شهرستان‌های استان اردبیل، می‌پردازد. روش تحقیق به‌صورت توصیفی‌– تحلیلی بوده که برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از راه‌حل توافقی و بهینه‌سازی چند‌معیاره استفاده شده است. مطابق با نتایج کلی حاصل شده، وضعیت توسعه‌مندی شهرستان‌های استان اردبیل، نامتعادل است و این وضعیت در بخش‌های مختلف توسعه (بهداشتی- درمانی، زیرساختی، فرهنگی و اقتصادی) نیز، مشهود می‌باشد. همچنین، کمترین میزان انحراف معیار و دامنه ارزش‌های توسعه‌یافتگی شهرستان‌ها در بخش اقتصادی توسعه ارزیابی شده است که بازگوکننده نزدیکی نسبی شهرستان‌ها در این بخش از توسعه می‌باشد.