اثر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا

Abstract

با ظهور مکتب "نهادگرایان جدید" به نقش نهادها و به خصوص سرمایه اجتماعی در رشد و عملکرد اقتصادی توجه بیشتری شده‏است. شواهد موجود در مطالعات آرون(2000)و بارو(1996)، نشان می­دهند که نهادهای سیاسی و نهادهای اقتصادی ضعیف، مانع رشد اقتصادی برخی کشورها بوده­اند. هم­چنین بر اساس اندیشه نهادی نورث بازده فعالیت­های سیاسی که همان اعتماد و مشارکت است تأمین­کننده سرمایه اجتماعی است. لزوم توجه به سرمایه اجتماعی در اقتصاد از آنجا آشکار می­شود که مشکل کشور­های در حال توسعه در فقدان سرمایه­های اقتصادی(فیزیکی) و انسانی نیست، بلکه فقدان سرمایه اجتماعی است، که سبب شده سایر سرمایه­ها اثربخشی کامل خود را از دست بدهند. امروزه سرمایه اجتماعی به عنوان یک اصل محوری برای دست­یابی به رشد اقتصادی بالا و توسعه محسوب می­شود و بدون آن، پیمودن راه­های توسعه و رشد اقتصادی دشوار می­شود. بنابراین، در مقاله حاضر تأثیر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی برای کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا و با استفاده از روش داده­های تابلویی برای دوره زمانی 1996 تا 2012 بررسی شده‏است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که سرمایه اجتماعی اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی دارد. بنابراین دولت‏ها باید برای دستیابی به رشد اقتصادی، به شرایط اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی مطلوب برای شکل‏گیری سرمایه اجتماعی توجه نمایند.