تحلیل روان‌شناختی «نیاز به تفریح» در داستان‌های برگزیدۀ کودکان بر اساس نظریۀ انتخاب ویلیام گلاسر

Abstract

تفریح و بازی یکی از مشخصات جدایی‌ناپذیر دوران کودکی است، تا آنجا که می‌توان گفت دوران کودکی به بازی‌های مربوط به آن پیوند خورده‌است. نه‌تنها کودک، بلکه بزرگسالان نیز به تفریح و شادی نیاز دارند؛ چنان‌که می‌توان گفت تفریح، یکی از نیازهای انکارناپذیر در درون هر انسان است؛ همان ‌طور که ویلیام گلاسر نیز یکی از پنج نیاز اساسی انسان را نیاز به تفریح دانسته‌است. ادبیات کودکان، خصوصاً داستان‌های برگزیده از منظر منتقدان صاحب‌نظر، علاوه بر نقشی که در تأمین نیازهای اساسی کودک ایفا می‌کند، تأثیر شایان‌توجهی نیز در تقویت توانمندی او در تأمین نیازهای اساسی‌ دارد. با این پیش‌فرض، پژوهش حاضر به بررسی کتاب‌های برگزیدۀ داستانی، بر اساس برانگیختگی نیاز به تفریح در نظریۀ انتخاب گلاسر، در شخصیت‌های اصلی و فرعی داستان‌ها و چگونگی عملکرد ایشان در زمان برانگیختگی این نیاز و نوع تأثیر عملکرد مزبور در سرنوشت شخصیت داستان می‌پردازد. در حقیقت، می‌توان گفت داستان‌های کودک علاوه بر اینکه وسیله‌ای برای تفریح کودک و پاداشی برای یادگیری اوست، می‌تواند با توجه به روان‌شناسی دوران کودکی و شخصیت‌پردازی متناسب با این دوران، به تقویت توانمندی کودکان در انتخاب‌های زندگی‌ آنان بپردازد.