تصویرهای زنجیرهای در شعر شفیعی کدکنی
(ندگان)پدیدآور
کریمی قرهبابا, سعیدنوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
در میان تصویرهای متنوع شعر شفیعی کدکنی، نوعی تصویر گسترده به چشم میخورد که هم یکی از مشخصههای سبکی او محسوب میشود و هم از عواملی است که باعث انسجام در محور عمودی شعرش میگردد. ما این نوع تصویر را «تصویر زنجیرهای» نام نهادهایم. در تصویر زنجیرهای، آخرین پاره از یک بند، در ابتدای بند دیگر تکرار میشود و این تکرار، چند بار به صورت متوالی انجام میگیرد. هدف مقالۀ حاضر آن است که تصویرهای زنجیرهای را در شعر شفیعی شناساییکند و نحوۀ کاربرد این نوع تصاویر را در شعر او به روش بلاغی و تطبیقی تحلیل نماید. نویسندگان کتب بدیع، این شیوه را صنعتی لفظی انگاشتهاند و آن را ذیل نامهایی چون «متتابع»، «تشابهالأطراف» و «ذوبطنین» تعریفکردهاند. این تعریفها ایرادهایی دارد و مشخصات تصویر مورد نظر ما را بهدقت روشن نمیسازد. شفیعی کدکنی ضمن ترکیب این نوع تصویر با نگاه تازه و جهانبینی فلسفی، عمق و معنایی انسانی به این صنعت بخشیدهاست. تصویرهای زنجیرهای مؤلفههای دیگر شعر شفیعی، مانند الهامپذیری از شاعران فرنگی، اندیشههای اجتماعی و طبیعتگرایی را آینگی میکند. این تصویر در نثر و نظم کهن فارسی، ادبیات عامیانه (هیچانهها و قصهها)، شعر نو فارسی و یا حتّی شعر جهان سابقه دارد و اشعار بعضاً زیبایی با استفاده از این تصویرپردازی خلق شدهاست.
کلید واژگان
شعرشفیعی کدکنی
تصویر زنجیرهای
بدیع
صنعت لفظی
شماره نشریه
1تاریخ نشر
2020-05-211399-03-01
ناشر
دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهرانTehran University, Faculty of Literature & Humanities
سازمان پدید آورنده
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نورشاپا
2382-98502676-7627




