تصریح و تعادل در ترجمه‌ی کلیله و دمنه‌: باب شیر و گاو

Abstract

ترجمه به عنوان یکی از اصلیترین عوامل جهانی شدن یک اثر ادبی،نقش مهمی در ارتباط بین ملتها و فرهنگهای مختلف دارد.این عنصر زبانی بستر تعامل و کنش و واکنش میان دو اندیشه را فراهم و افقهای فکری جدیدی را به روی این دو میگشاید.یکی از مهمترین متون ادبی که از دیرباز تاکنون توجه بسیاری از محققان را به خود جلب نموده،کلیله ودمنه ابن مقفع است که ابوالمعالی نصرالله منشی آن را از عربی به فارسی ترجمه کرده است.دردوره های مختلف،مترجمان هنگام ترجمه این کتاب از زبان سانسکریت به زبانهای دیگر، مترجمان بر حسب ذوق خویش و در گذر زمان دخل و تصرفاتی را د اعمال نموده اند که یکی از آن‌ها تصریح یا شفاف سازی است. این تکنیک در عصر جدید، نخستین بار توسط داربلنه، به عنوان یکی از استراتژیهای ترجمه مطرح و فرضیه وچارچوب آن تعیین گردید. این پژوهش با ماهیت ماهیت توصیفی تحلیلی به بررسی نحوه بازنمود فرآیند تصریح در ترجمه نصرالله منشی پرداخته است. بدین منظور،باب "شیر و گاو" از کلیله و دمنه را انتخاب ومواردِ تصریح استخراج شده است. یافته‌ها نشان میدهدکه مترچم قرنهاپیش،به عنوان یک نظریه پرداز ترجمه،از تمام انواع تصریح در سطح معنا و کلام از قبیل جانشینی،ارجاع،حذف،انسجام منطقی و تبیین استفاده کرده است.