نقد جامعه‌‌شناختی رمان صیادون فی شارع ضیق از جبرا ابراهیم جبرا

Abstract

نقد جامعه‌‌شناختی، یکی از شیوه‌‌های کارآمد نقد متون ادبی، به‌خصوص رمان، است. در این شیوه، ارتباط ساختار و محتوای رمان با وضعیت و دگرگونی‌‌های جامعه و محیطی که در آن متولد شده، بررسی می‌‌شود و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندانۀ جامعه در جهان تخیلی اثر ادبی، نقد و تحلیل می‌‌شود. این پژوهش بر پایۀ چهارچوب نقد جامعه‌‌شناسی، به تحلیل یکی از برجسته‌‌ترین آثار نویسندۀ مشهور فلسطینی، جبرا ابراهیم جبرا، می‌‌پردازد. پژوهش حاضر، در پی پاسخ‌‌گویی به این پرسش اساسی است که آیا نقد جامعه‌شناختی در رمان <em>صیادون فی شارع ضیق</em> قابل تطبیق است؟ فرضیۀ پژوهش بر این مدعاست که جبرا در داستان خود، به انعکاس اوضاع جامعۀ زمان خود در قالب اثر ادبی پرداخته‌است. در پژوهش پیش رو، از روش تحلیلی ـ توصیفی برای تطبیق نقد جامعه‌شناختی در داستان <em>صیادون فی شارع ضیق</em> این نویسنده بهره گرفته شده‌است. از مهم‌ترین نتایج پژوهش، این است که جبرا با خلق شخصیت‌‌هایی از طبقات مختلف جامعه، به انعکاس شرایط اجتماعی جامعه در برهه‌‌ای خاص می‌‌پردازد.