مقایسۀ بلاغی تمثیل فیل در حدیقة‌الحقیقه و مثنوی معنوی

Abstract

جست‌وجوی دلایل تفوق و برتری یک متن بر متون دیگری که از لحاظ موضوع و مضمون، مشابه و یا مشترک‌اند، اغلب طرف توجه منتقدان ادبیات بوده‌است. اینکه چرا روایت مؤلفی از روایت مؤلفی دیگر، منسجم‌تر و مستحکم‌تر است، پرسشی بوده که در طول تاریخ ادبیات جهان، ذهن ناقدان جدی ادبیات را متوجه خود کرده‌است. به همین دلیل، بررسی ساختارها و اجزای تشکیل‌دهندۀ روایتِ مؤثرتر و مقایسۀ مبانی فکری آن با روایت‌های مشابه، امری ضروری و بی‌تردید سودمند، در حوزۀ ادبیات خواهد بود. در این مقاله، نگارندگان به تحلیل تمثیل فیل در <em>حدیقةالحقیقه</em> و <em>مثنوی معنوی</em> پرداخته‌اند و با استخراج شیوه‌های بلاغی در هر کدام، نشان داده‌اند که <em>مثنوی معنوی</em> از هر لحاظ در قیاس با <em>حدیقةالحقیقه</em>، منسجم‌تر است.