بسیاری از راویان تاریخ‌های کلاسیک فارسی سعی می‌کنند به صورت خودافشایی یا غیرمستقیم، عینیت‌گرایی یا بی‌طرفی خود را با مخاطب در میان بگذارند؛ از میان این مورخان، «مؤلف‌ـ راویِ» سلجوقنامه با وجود سال‌ها خدمت در دربار ...

از دیرباز تاکنون یکی از دغدغه‌های انسان، چگونگی برخورد با طبیعت، توجیه و فرجام‌کار جهان بوده‌است. به همین منظور، در زندگی خویش از طریق باورهای هستی‌شناسانه، به تبیین‌کائنات و چگونگی‌آفرینش پرداخته‌است. یکی از این باورهای ...

نقد کهن‌الگویی روشی نوین در بررسی متون ادبی است. یونگ با طرح و شرح دو مقولۀ ناخودآگاه جمعی و کهن‌الگو، به این شیوه از نقد انسجام بیشتری بخشیده‌است. کهن‌الگوها میراث مشترک تمدن بشری هستند که در ناخودآگاه جمعی ذخیره شده‌اند. ...

نشانه‌شناسی به گونه‌ای نظام‌مند به بررسی، تحلیل، تفسیر و فهم نشانه‌های متن می‌پردازد. یکی از مشخصه‌های بنیادین روایت‌های عرفانی، رمزپردازی است. در این نوشتار برای رمزگشایی و تفسیر روایت‌ها، دریافت متن و فهم کارکردهای روایی ...

با پیدایش نظریه‌های ادبی و غیرادبی از جمله نظریه‌های روان‌شناختی، ارتباط چندسویه بین علوم مختلف پدید آمده‌است؛ از جمله ارتباط بینارشته‌ای ادبیات و روان‌شناسی. این اتفاق باعث شد تا ادبیات محملی برای نگرش و تحلیلی روزآمد، ...

سید حسن حسینی از سرشناس‌ترین شاعران و نویسندگان متعهد انقلاب اسلامی، در سه اثر خود به طنز روی آورده‌است. مقالۀ حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی به واکاوی گونه‌ها، شگردها و درونمایه‌های طنز در سه کتاب حسینی به نام‌های ...

هدف مقالۀ حاضر، تبیین پایه‌های شناخت حافظ، بر اساس طرح‌واره‌های قدرتی است. از این رو، این مقاله بر آن است که نشان دهد از منظر زبان‌شناسی شناختی، استعاره صرفاً ابزاری زبانی در راستای تزیین کلام نیست، بلکه قطعاً ابزاری شناختی ...

«خوانندۀ درون‌متن» رویکردی انتقادی در ادبیات است که پایۀ آن بر اساس نظریۀ خواننده‌محور بنا شده‌است. ولفگانگ آیزر و آیدن چمبرز با کاربست آن در متن برای برقراری ارتباط دوسویۀ بین نویسنده و خواننده، به دنبال رمزگشایی از خویشتنِ ...

پژوهش حاضر، بازی‌ها و ترفندهای بحث‌برانگیز در حوزۀ زبان غزل پست‌مدرن را بررسی کرده‌است و کوشیده با پرهیز از تعصب، زبان و بازی‌های زبانی، این جریان را که گاه تا مرز زبان‌بازی و زبان‌پریشی پیش رفته، بررسی کند. نکتۀ شایستۀ ...

داستان شیر و نخجیران مثنوی معنوی یکی از پیچیده‌ترین داستان‌های این کتاب است که ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن ظرفیت شگفت‌انگیزی را برای خوانش‌های متعدد فراهم می‌کند. نظریۀ رمزگان رولان بارت یک چارچوب نظری روشمند و خلاقانه ...