عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی موثر بر اقتصاد نشر ایران: مطالعه موردی دیدگاه ناشران فعال بین سال‏های 1358-1387

Abstract

هدف: عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی تاثیرگذار بر اقتصاد نشر کتاب ایران از دیدگاه ناشران با هدف شناسایی خلاء‏ها، مشکلات و راه‏کارهای توسعه اقتصاد نشر مورد بررسی قرار گرفته است.<br />روش‏شناسی: برای مطالعه دیدگاه‏ها و نظرات ناشران از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل 264 ناشر خصوصی است که 98 ناشر با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‏بندی‏شد? منظم انتخاب شده‏اند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه پژوهشگرساخته و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون‌ آماری فریدمن استفاده شده است.<br />یافته‏ها: افزایش میزان جمعیت با سواد بیشترین تاثیر مثبت و فقر اقتصادی بیشترین تاثیر منفی را در عرضه کتاب از دیدگاه ناشران داشته‏اند. اطلاع‏رسانی کتاب از طریق مطبوعات، توزیع مطلوب کتاب بیشترین تاثیر مثبت و افزایش نرخ بیکاری بیشترین تاثیر منفی را بر تقاضای کتاب داشته‏‏اند. <br />نتایج: مطالعه متغیرهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مرتبط با عرضه و تقاضای کتاب نشان می‏دهد در مجموع ناشران تاثیر این متغیرها را مثبت ارزیابی کرده‏‏اند؛ همچنین ناشران تاثیر اقدامات نظارتی و حمایت‏های ترویجی و مالی دولت بر عرضه و تقاضای کتاب را مثبت ارزیابی کرده‏اند و ممیزی را بزرگترین مشکل در این حوزه مطرح کرده‏اند. فرضیه اول و دوم مبنی بر «تاثیر مثبت تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در عرضه و تقاضای کتاب» و فرضیه سوم «تاثیر مثبت سیاست‏های دولت در بهبود اقتصاد نشر» از دیدگاه ناشران با اطمینان 99 درصد تایید شده است.