تدوین مدل کیفیت حسابرسی مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده ایران

Abstract

هدف از پژوهش حاضر، ارائه مدلی جامع برای کیفیت حسابرسی مالیاتی ارزش افزوده، با توجه به ویژگی‌های محیطی و شرایط حاکم بر کشور می‌باشد. در این رابطه با توجه به رویکرد اکتشافی تحقیق و بهره‌گیری از رهیافت کیفی، از روش نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان استفاده شده است. به این منظور، در نیمه اول سال 1398 با اخذ نظرات 26 نفر از خبرگان با تخصص حسابرسی مالیاتی ارزش افزوده که در این حوزه دارای تجربه اجرایی هستند از طریق مصاحبه‌های عمیق، به بررسی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت حسابرسی مالیاتی ارزشافزوده پرداخته شد و در انتها "مدل یکپارچه کیفیت حسابرسی مالیاتی ارزش افزوده در ایران"، شامل شرایط علّی، عوامل مداخله‌گر و بستر و همچنین راهبردهای دستیابی به کیفیت حسابرسی مالیاتی ارزش افزوده و پیامدهای آنها ارائه گردیده است. در این تحقیق، کیفیت حسابرسی مالیاتی ارزش افزوده با استفاده از رویکرد سیستمی و با نگرش به تمام اجزای سیستم حاکم در نظام مالیات بر ارزش افزوده ایران بررسی شده است. داده‌های پژوهش به کمک روش‌های کُدگذاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقوله‌های اصلی و خردمقوله‌ها(مفاهیم) استخراج گردید. به کمک رویکرد سیستمی که دربرگیرندۀ دو بخش کلان شامل ارائه‌دهندگان خدمات حسابرسی مالیاتی ارزش افزوده و بخش دریافت‌کنندگان خدمات حسابرسی مالیاتی ارزش افزوده، مدل کیفیت حسابرسی مالیاتی ارزش افزوده در ایران طراحی گردید. با توجه به فقدان پژوهش جامع در ایران در این خصوص، مدل چندوجهی طراحی‌شده حاصل دیدگاه خبرگان مختلف در سطوح ذکر شده بوده و دیدگاه جامع و وسیعی از کیفیت حسابرسی مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران ارائه می‌نماید.