بررسی تاثیر ابعاد هنجارهای اجتماعی و شخصی بر تمکین مالیاتی

Abstract

تمکین مالیاتی برای دولت‌ها در سراسر جهان به‌منظور تامین بودجه، مهم است. روش‌های سنتی برای بهبود تمکین مالیاتی، مانند افزایش حسابرسی، به‌عنوان هزینه‌ای برای پیاده‌سازی این هدف می‌باشد. در این میان تاثیر هنجارهای‌اجتماعی و روانشناختی بر متغیرهای مختلف موضوع جالب توجهی است که به‌تازگی در حوزه مالی‌رفتاری بررسی می‌شود. هدف پژوهش، بررسی تأثیر عوامل اجتماعی بر اهداف تمکین‌مالیاتی افراد است. نمونه آماری شامل 550 نفر از حسابداران و مدیران مالی شرکتها و حسابرسان در بخش دولتی و خصوصی در سال 1396 است. داده‌های پژوهش از طریق روش دلفی و سپس پرسش‌نامه جمع‌آوری شده و با استفاده از مدل معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار لیزرل، مورد تحلیل قرار گرفته‌است. یافته‌ها حاکی از حمایت تاثیر غیرمستقیم عوامل اجتماعی بر تمکین‌مالیاتی است. هنجارهای‌اجتماعی از طریق درونی‌سازی به‌واسطه هنجارهای‌شخصی و روانشناختی، به طور غیرمستقیم بر تمکین‌مالیاتی تاثیر معنی‌داری دارد. بنابراین هرچه قدرت هنجارهای‌اجتماعی به‌نفع تمکین مالیاتی افزایش یابد، هنجارهای‌شخصی و روانشناختی تمکین‌مالیاتی نیز افزایش می‌یابد و این به افزایش مابعدی در اهداف تمکین منجر می‌شود. نتایج این پژوهش اطلاعات سودمندی را در خصوص عوامل اجتماعی تاثیر‌گذار بر تمکین‌مالیاتی دراختیاراستفاده‌کنندگان آن قرار داده و می‌تواند برای سازمان امور مالیاتی در برنامه‌ریزی برای تدوین راهکارهای ارزان‌تر و موثرتر برای افزایش تمکین مالیات‌دهندگان مورد استفاده قرار بگیرد.