تحلیل رفتار مدل فیزیکی سد خاکی همگن در شرایط روگذری جریان

Abstract

پژوهش حاضر بر مبنای بررسی آزمایشگاهی مکانیزم شکست سد خاکی و عوامل مؤثر در آن پایه‌گذاری شده است. با توجه به اینکه شیب وجه پایین‌دست سد خاکی، تأثیر زیادی در زمان و نحوه‌ی خرابی دارد، بدین منظور ۲ مدل از سد خاکی با شیب یکسان بالادست و پایین‌دست (۱:۱ و ۱:۲) برای ۳ نوع خاک (۱ مدل از خاک S و ۲ نوع خاک S‌c) ساخته شد. خاک مورد استفاده در ساخت مدل‌ها، از نوع چسبنده و غیرچسبنده با قطر متوسط ۱٫۰۵، ۰٫۵۱ و ۰٫۰۷ میلی‌متر و زاویه‌ی اصطکاک داخلی به ترتیب ۱۴، ۱۸، و ۲۳ درجه هستند. زمان تخریب سد و نحوه‌ی آن برای دبی‌های سیلابی موردنظر بررسی شد و نتایج نشان داد که به‌طور کلی با افزایش قطر متوسط ذرات و زاویه‌ی اصطکاک داخلی نمونه‌ها، زمان شکست کاهش و دبی بیشینه‌ی عبوری از شکاف فرسایشی افزایش می‌یابد. همچنین میزان سطح آب‌شستگی در شکاف فرسایشی در مدل‌ها برداشت شد که نتایج نشان داد.