مطالعه و مدل‌سازی اثرات همبسته‌ی هیدرومکانیک در علل و مراحل خرابی کتیبه‌ی بیستون

Abstract

کتیبه‌ی بیستون یکی از مهم‌ترین آثار باستانی با قدمت ۲۵۰۰ تا ۲۶۰۰ سال است، که در فاصله‌ی حدود ۳۰ کیلومتری کرمانشاه و تحت عوامل مختلف مخرب از جمله جریان آب سطحی، انحلال ناشی از آب زیرزمینی، هوازدگی، و ناپایداری بلوک‌ها قرار گرفته است. با توجه به اثر مهم جریان آب روی تخریب‌ها، اثرات هیدرومکانیکی روی کتیبه‌ی بیستون مد نظر است. رفتار همبسته‌ی هیدرومکانیکی توده‌سنگ به پارامترهای مختلفی بستگی دارد، که از آن جمله می‌توان به شرایط تنش، مدول کشسانی سنگ، سختی برشی و عمودی درزه، و اتساع درزه اشاره کرد، که در این مطالعه مرکز توجه قرار گرفته‌اند. همچنین نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که ناهمگنی، یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر روی خواص هیدرولیکی و مکانیکی توده‌سنگ است. ضمناً چگالی ترک، مشخصات مکانیکی، و شرایط تنش از دیگر عوامل مهم هستند.