بررسی ارتباط عدد نفوذ استاندارد و احتمال وقوع روان‌گرایی با استفاده از روش اعتمادپذیری در خاک‌های ماسه‌یی

Abstract

روش‌های ارزیابی پتانسیل روان‌گرایی در خاک‌های ماسه‌یی، عموماً براساس تحلیل قطعی است. در تحلیل قطعی پارامترها دقیق، بدون پراکندگی و خطا در نظر گرفته می‌شوند. علاوه بر این، در استفاده از این روش‌ها بین احتمال وقوع روان‌گرایی و ضریب اطمینان ارتباط دقیقی وجود ندارد. پاسخ این مسئله می‌تواند به‌وسیله‌ی تحلیل اعتمادپذیری داده شود. در این نوشتار، تحلیل اعتمادپذیری برپایه‌ی روش معروف «ارزیابی پتانسیل روان‌گرایی» و استفاده از نتایج آزمایش نفوذ استاندارد بیان می‌شود. از آنجا که این روش مستلزم کمّی‌کردن مقادیر عدم قطعیت‌ها در محاسبات است، می‌توان با استفاده از گشتاورهای آماری مربوط به پارامترهای غیر قطعی ــ نظیر میانگین، واریانس و تابع چگالی احتمال ــ محتمل‌ترین مقادیر را در ارتباط با عدم قطعیت آنها محاسبه کرد. آنگاه با استفاده از شیوه‌ی گشتاور دوم ـ مرتبه‌ی اول پیشرفته (A‌F‌O‌S‌M)، می‌توان شاخص اعتمادپذیری را محاسبه و ارتباط آن را با احتمال وقوع روان‌گرایی و ضریب اطمینان به دست آورد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های تکمیل یافته، با استفاده از رگرسیون آماری و براساس نتایج ۱۸۰ رکورد مربوط به ۲۶ گمانه در نقاط مختلف منطقه بابلسر، رابطه‌یی بین عدد نفوذ استاندارد نرمالیزه شده، نسبت تنش برشی دوره‌یی و احتمال وقوع روانگرایی خاک پیشنهاد شده است. رکورد در منطقه‌ی بابلسر، رابطه‌یی بین مشخصات لرزه‌یی، مقاومت و احتمال وقوع روان‌گرایی خاک پیشنهاد شده است. مقایسه‌های انجام‌شده به‌خوبی کارایی رابطه‌ی پیشنهادی را نشان می‌دهد.