بررسی تأثیر درصد رطوبت در مقاومت کششی و طاقت شکست خاک رس هسته ی سدهای خاکی

Abstract

طبق آمار حدود یک‌سوم علت خرابی سدهای خاکی، فرسایش داخلی بوده است. شکست هیدرولیکی و فرسایش داخلی، دو پدیده‌ی وابسته به یکدیگر هستند. شکست هیدرولیکی موجب ایجاد ترک و توسعه‌ی آن می‌شود. عبور آب از داخل ترک‌های ایجادشده باعث شسته شدن مصالح و وقوع فرسایش داخلی می‌شود. یکی از روش‌های مطالعه‌ی شکست هیدرولیکی، استفاده از مفاهیم مکانیک شکست است. طاقت شکست، یکی از پارامترهای مهم در مکانیک شکست است که با روش‌های آزمایشگاهی مانند استاندارد A‌S‌T‌M E399 قابل تعیین است. سد بیدواز، یک سد خاکی سنگریزه‌یی با هسته‌ی رسی مایل است. حدود ۷٫۵ سال بعد از شروع اولین آبگیری، فروافتادگی در رویه‌ی سد مشاهده شد. پدیده‌ی شکست هیدرولیکی به‌عنوان یکی از علل اصلی شروع فرسایش داخلی در سد بیدواز مطرح بوده است. در نوشتار حاضر، با کمک روش ارائه‌شده در دستورالعمل استاندارد ۳۹۹A‌S‌T‌M E، پارامترهای مکانیک شکست خاک هسته‌ی سد بیدواز و معیار شکست هیدرولیکی برای خاک مذکور ارائه شده است.