موسیقی زیرزمینی در ایران

Abstract

سال‌های اخیر شاهد رشد انفجاری گروه‌های موسیقی زیرزمینی در ایران بوده است. این گروه‌ها از سویی نگرانی والدین را سبب شده و از دیگر سو مسئولان فرهنگی کشور را به تکاپو واداشته‌اند. پایین بودن سن، محتوای صریح و انتقادی و گه‌گاه معارض با ارزش‌ها و کدهای اخلاقی جامعه، دسترسی به فناوری‌های نوین تولید و نشر جدید و از جمله اینترنت و تولیدات موسیقایی این گروه‌ها بسیار زود این موسیقی را تبدیل به زبان نسل جوان و یکی از عناصر فرهنگ جوانان در ایران تبدیل کرده است. با این حال، مفهوم «زیرزمینی بودن» نزد این گروه‌ها با مفهوم جهانی آن اندکی متفاوت است. زیرا، تولیدکنندگان این موسیقی از سویی به سبب مخالفت با ارزش‌های فرهنگی و موسیقایی حاکم، تمایل به زیرزمینی بودن دارند و از دیگر سو، در پی دستیابی به مخاطبان بیشتر، متمایل به «روزمینی بودن». مقاله حاضر درپی آن است که پدیده رشد گروه‌های زیرزمینی موسیقی در ایران را به مثابه پدیده‌ای جهانی – محلی بررسی کند و تعامل جوانان ایرانی را با آن روشن سازد. این مقاله پس از بررسی شرایط اجتماعی شکل‌گیری و رشد گروه‌های زیرزمینی موسیقی در ایران، از میان گروه‌های زیرزمینی بر گروه‌های راک و رپ که شهرت بیشتری از دیگر گروه‌های زیرزمینی به‌دست آورده‌اند، متمرکز خواهد شد