تأثیر تجارت بر توسعه هنر نقاشی جلفای اصفهان در عصر صفوی

Abstract

این مقاله از دیدگاه تاریخ اجتماعی هنر و با به‌کارگیری روش زایتگیست که بررسی زمینه تاریخی-اجتماعی را در پیدایش هنر جدید اجتناب‌ناپذیر می‌کند، نگاشته شده است؛ لذا این تحقیق برای دست‌یابی به شرایط تاریخی-اجتماعی موضوع مورد بحث از منابع اولیه (کتب و اسناد) قرون هفده، هجده و نوزده و منابع ثانویه در زمینه تاریخی- اجتماعی ظهور و توسعه هنر نقاشی مدرن توسط هنرمندان ارمنی جلفای اصفهان قرن هفدهم، که به علت کوچ اجباری ارامنه به شهر اصفهان در سال ???? توسط شاه عباس صفوی به اصفهان آورده شده بودند، نگاشته شده است. در این مقاله به این مسئله پرداخته خواهد شد که چگونه اعطای امتیازات تجاری از سوی شاه صفوی باعث رشد و رونق روزافزون تجار ارمنی در اصفهان شد و چگونه دامنه قدرت تجاری جوامع قومی ارامنه به سبب موضوع فوق‌الذکر به شهرهای مهم اروپایی گسترش یافت و چگونه سفرهای متعدد تجار آن‌ها را با هنر اروپایی و به خصوص نقاشی آشنا کرد و اقامت در سکونت‌گاه‌های اروپایی مزین به نقاشی، چه تأثیری بر آن‌ها در راستای تشویق هنر نقاشی به سبک مدرن گذاشت. مقاله با ترسیم اوضاع تاریخی– اقتصادی این دوره سعی خواهد کرد تا زمینه مادی به‌کارگیری نقاشی مدرن را به مثابه یک نیاز تا آن حد که هنرمندان سرآمدی در هنر نقاشی تربیت شوند و آثار چشم‌گیری در خانه‌های تجار و اغنیا و همچنین کلیسا‌ها به صورت نقاشی‌های دیواری به سبک مدرن برای تزیین از خود به جا گذارند، استخراج کند و نهایتاً سعی خواهد کرد روند فرهنگ مادی و معنوی و یا به عبارتی دیگر پیوند تجارت و هنر از سوی یک قوم مهاجر را در یک بافت کاملاً جدید در دیاسپورا نشان دهد و نیز می‌کوشد بر اساس شواهد تاریخی نشان دهد که می‌ناس نقاش ارمنی‌الاصل اصفهانی طلایه‌دار نقاشی مدرن در ایران است و سابقه نقاشی مدرن ایران نه به قرن نوزدهم بلکه به قرن هفدهم میلادی در این مرز و بوم می‌رسد.