فضای تولید موسیقی مردم‌پسند در ایران: پژوهشی جامعه‌شناختی با استفاده از داده‌های کیفی حاصل از پنج مصاحبة‌ متمرکز

Abstract

تحقیق پیرامونِ فضایِ تولید موسیقی با رویکردهایِ متفاوتِ نظری و پژوهشی صورت گرفته است. در این مقاله که بر اساسِ رهیافتِ پژوهشیِ مردم‌نگاری/ جامعه‌شناختی در پژوهش رویِ تولیدکنندگانِ فرهنگی طراحی شده است، تلاش شده با توجه به عدمِ امکانِ انجامِ پژوهشی ساختاری دربارة فضایِ تولید موسیقی مردم‌پسند در ایران، به سببِ فقدانِ آمارهایِ مستند از وضعیتِ تولید، این فضا به مددِ مفهوم‌پردازیِ جامعه‌شناختی در سطحِ خُرد، با استفاده از داده‌هایی مستخرج از پنج مصاحبه با تولیدکنندگان گونه‌هایِ رسمی و غیررسمی در شهر تهران تحلیل شود. در این مقاله برایِ جمع‌آوریِ داده‌هایِ کیفی در پاسخگویی به این سؤال که «آیا کنش میانِ تولیدکنندگانِ موسیقی مردم‌پسند در ایران، به عنوانِ سازندگانِ اصلی فضایِ تولیدِ موسیقی، کنشی ایدئولوژیک است؟» از تکنیکِ گروهِ متمرکز بهره گرفته شد. داده‌ها در جریانِ پنج جلسه بحث با دو گروهِ هشت نفره به‌دست آمدند و بر اساسِ روشِ تحلیلِ تأملی تحلیل شدند. تحلیلِ داده‌ها نشان داد، فضایِ تولید موسیقی مردم‌پسند در ایران به علتِ ایدئولوژیک بودنِ تولیدکنندگانِ گونه‌هایِ مورد بررسی به عنوانِ کنشگرانِ این فضا، فضایی منازعه‌آمیز است و در این فضایِ منازعه‌آمیز هر گونه تلفیقِ موسیقی‌شناختی را ناممکن می‌نماید. برایِ نویسندة این مقاله، تلفیقِ موسیقی‌شناختی تنها راهِ برون‌رفت از بی‌ریختیِ فرهنگیِ حاکم بر فضایِ تولید موسیقی در ایران محسوب می‌شده است.