خدا و مسأله شر(درد و رنج)

Abstract

یکی از مهم‌ترین مسائل کلام و فلسفۀ دین، مسئلۀ شر (درد و رنج) و ارتباط آن با خدا و صفات اوست. به این‌صورت که چرا از سویی، خداوند قادر مطلق، عالم مطلق و خیرخواه علی‌الاطلاق است و از سوی دیگر، در جهان شر (درد و رنج ) وجود دارد. در این نوشته ، به یک رویکرد (پاسخ) مهم و مشهور، اما از دو نظرگاه طبیعی و وجودی (که از جانب فلاسفه و متکلمان مطرح شده) پرداخته شده است. طبیعی از این نظر که شرور لازمۀ خیرات هستند و بدون شر، خیر یا متحقق نمی‌شود یا در صورت تحقق درک‌شدنی نیست. برای پدیدآمدن خیر، شر ضرورت دارد. یعنی اهمیت شر به‌گونه‌ای است که اگر از بین رفت، خیر را هم با خودش می‌برد و از این نظر است که خدا خیر و شر را با هم آفریده است. و وجودی از این لحاظ که شرور و درد و رنج‌ها سبب می‌شوند که وقتی انسان به خودش مراجعه می‌کند، ببیند که خدا و موجود ماورایی وجود دارد که دست‌اندرکار جهان و غیر از ما انسان‌هاست و رابطۀ نزدیکی با ما دارد و ما نیز وابستگی شدیدی به او داریم. همچنین با تجربۀ درد و رنج‌ها می‌فهمیم که انسان‌های دیگر نیز درد و رنج را تحمل می‌کنند و سبب می‌شود با آنها اظهار همدردی کنیم.