توجیه باورهای دینی براساس کارکرد روان شناختی آنها در قرآن کریم

Abstract

دفاع از دین یکی از نیازهای ضروری جامعه امروز است؛ امروزه یکی از شیوه‌های پذیرفته شده دفاع از دین، دفاع عمل‌گرایانه است؛ دفاعی که درصدد است، نشان دهد دین در زندگی مردم مشکل‌گشاست. مقاله حاضر با رویکردی عمل‌گرایانه درصدد بررسی کارکرد روان‌شناختی دین است، بدین منظور نخست به توضیح پنج نیاز مهم روان‌شناختی، یعنی نیاز به رفع احساس تنهایی، نیاز به غلبه بر ترس از مرگ، نیاز به معناجویی برای زندگی، نیاز به اجرای عدالت و نیاز به امیدی که بتوان درد و رنج حاصل از زندگی را تحمل کرد، می‌پردازد. سپس با رجوع به قرآن، به طرح و بررسی تفسیری آیاتی می‌پردازد که به این نیازها اشاره کرده‌اند. و در نهایت، به‌نحو پیشین، و با رویکردی عمل‌گرایانه بیانگر این مطلب است که براساس موضع قرآن درخصوص نیازهای روان‌شناختی انسان، می‌توان به این نتیجه رسید که دینداران به استناد آثار مثبت التزام به باورهای دینی، عقلاً مجازاند آنها را بپذیرند.