مجله علمی " فلسفه دین "
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بررسی تلقی آیت‌الله جوادی‌آملی و آیت‌الله مصباح‌یزدی از «علم دینی» و نقش آن در تبیین گسترة مرجعیت علمی قرآن
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-12-21)بحــث مرجعیــت علمــی قــرآن کریــم نه‌تنهــا یــک اصــل اساســی در حــوزه تفکـر اسلـامی اسـت، بلکـه از ســوی دانشــمندان شــیعه مــورد تأکیــد بوده اســت. از این رو، قــرآن به عنــوان محــور مشـترک همـة مسـلمانان، باید ...
-
تحلیل نقادانة «استدلال سادگیِ» ریچارد داوکینز بر خداناباوری
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-12-21)چارلز داروین به‌عنوان یک زیست‌شناس به دنبال استنتاجات فلسفی از نظریة «تکامل انواع» نبود، لیکن دیدگاه وی بعدها پایه‌ای برای تفسیر الحادی برخی چون ریچارد داوکینز از آفرینش واقع شد. در نگاه داوکینز «انتخاب طبیعی» به‌تنهایی ...
-
نظر ابداعی علامه طباطبایی در باب قضا و قدر
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-12-21)قضا و قدر یکی از موضوعات مهم عقلی و فلسفی است که هرچند ریشه در باورهای دینی دارد، می‌تواند بسیاری از مسائل مهم مربوط به زندگی انسان را تحت الشعاع قرار دهد. با توجه به اهمیت این موضوع، فلاسفة اسلامی سعی در تبیین قضا و قدر ...
-
نقد دیدگاه منکران مشروعیت علم دینی از منظر قرآن (با رویکرد پاسخ به شبهات)
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-12-21)از پیش‌فرض‌های اصلی در موضوع علم دینی و اسلامی‌سازی علوم مشروعیت و جواز تأسیس است که بر پایة آن مطلوبیت و سپس ضرورت مستدل می‌شود. بنابراین تلاش در جهت اثبات آن اهمیت دارد. در این عرصه برخی از روشنفکران مسلمان، مبتنی بر ...
-
بررسی انتقادی رویکرد خداباوری گشوده در حل مسئلۀ شر
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-12-21)هر رویکرد و مکتب جدیدی در کلام و فلسفة دین برای ارائة جامعیت و انسجام خود باید در مسائل مختلفی که خداباوران با آن‌ها روبه‌رو هستند راه‌حلی بیابد. خداباوری گشوده، که در اعتراض به عدم انطباق خداباوری کلاسیک با کتاب مقدس و ...
-
بررسی جهان بعد از مرگ در سینمای ژانر وحشت از نظر ادیان
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-12-21)این مقاله در جست‌وجوی پاسخ به این پرسش است که معیار دینی ارواح در سینمای ژانر وحشت چیست و چگونه می‌توان در این ژانر ارتباط معنایی مشترک با موضوع جهان پس از مرگ یافت. در طول تاریخ، بشر همواره در پی یافتن فطرت خود بوده است. ...
-
بررسی آموزه نجات در الاهیات اوریگن
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-09-22)مبحث نجات در مسیحیت از جملة آموزه‌های اساسی است که هم کتاب مقدس و هم سنت رسولان و هم آثار برجای مانده از آباء کلیسا به آن پرداخته‌اند. اصل بنیادین در آموزة نجات در میان آباءِ یونانی زبان به طور عام و اوریگن اسکندرانی به ...
-
بررسی انتقادی رابطۀ عقل و بُعد تعهدی ایمان از منظر جان کاتینگهام با تاکید بر دیدگاه علامۀ طباطبایی
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-09-22)جان کاتینگهام –فیلسوف معاصر انگلیسی- دیدگاه خود در رابطۀ عقل و ساحت تعهدی ایمان را ذیل سه محور مطرح کرده است: 1. کارکرد تعهد دینی در حیات اخلاقی انسان؛ 2. عدم منافات میان تعهد دینی و خودمختاری انسان؛ 3. کارکرد متمایز قرینه ...
-
سنجش خداناباوری عاطفی ناشی از مسئله اختفای الهی
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-09-22)یکی از دغدغه‌های الهیاتی مؤمنان در همة ادیان توجه خداوند به نیایش‌های آن‌هاست. در متون مقدس، خداوند حاضر و تأثیرگذار در نظام هستی و دوست‌دار مخلوقاتش معرفی شده است. اما قابل رؤیت بصری برای انسان‌ها نیست. این امر باعث شده ...
-
تبیین و بررسی استدلال احتمالاتی استفان آنوین برای اثبات وجود خدا
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-09-22)استفان دی آنوین، در کتاب احتمال خدا، یک محاسبة ساده که حقیقت نهایی را ثابت می‌کند، استدلالی را بر مبنای قضیة بیز برساخته و با استناد به شش حوزه از شواهد یعنی ادراک خوبی و بدی، وجود شر اخلاقی و طبیعی، وجود معجزات طبیعی و ...
-
دیدگاه کانت در دفاع از دفاعیة مبتنی بر اختیار و تطبیق آن با مبانی انسان‌شناسی اسلامی
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-09-22)یکی از مهمترین پاسخها به مسئلة شرّ اخلاقی دفاعیة مبتنی بر اختیار است که در معرض انتقادات جدی قرار دارد. عدم ملازمه بین اختیار و شرور اخلاقی و همچنین بیعدالتی در اعطای ظرفیت روحی به انسان‌ها در استفاده از اختیار خویش از ...
-
بررسی دیدگاه هسکر به‌مثابة پاسخ نوخاسته‌گرایان جوهری به مسئلة آگاهی
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-09-22)آگاهی یکی از چالش‌های اصلی فلسفة ذهن در دورة معاصر است. به عبارتی مسئلة بزرگ فلسفی در گفتمان معاصر این است که آگاهی چگونه ممکن است و مغز چگونه سبب آن می‌شود و این تحت عنوان «مسئلة سخت» و فقدان توضیح در خصوص آن «گسست ...
-
تأملی در دلایل مخالفت رورتی با فلسفة تطبیقی
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-06-21)هرچند دغدغة اصلی ریچارد رورتی پراگماتیسم و فلسفة تحلیلی بود، هیچ‌گاه از امکانات موجود در دیگر سنت‌های فکری و حتی ادبی برای بهبود و اصلاح داشته‌های خود و در صورت امکان گسترش و بسط آن‌ها غافل نبود. او از غربی و یونانی بودن ...
-
معنا و مناسبات علم‌ودین در اندیشه امام‌خمینی«ره»
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-06-21)نسبت علم‌ودین، یکی از مسائل فلسفه دین بوده که تحلیل‌های پرشمار و برخاسته از نظرگاه‌های مختلف، ازجمله نگاه علمی و فرهنگی ـ ارزشی را نیز به خود دیده است. پژوهش حاضر درصدد است دیدگاه امام‌خمینی«ره» را درباره چیستی علم‌ودین و ...
-
تأملات انتقادی بر«معرفت شناسی باور دینیِ» استاد مطهری
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-06-21)نظریه فطرت در میان اندیشمندان توحیدی آیین مسیحیت و اسلام جایگاه ممتازی دارد. در آیین مسیحیت از این جهت نظریه فطرت پررنگ شد، که آموزه های مسیحیت از ظرفیت معقولیتِ مطلوبی برخودار نبود؛ لذا اندیشمندان مسیحی در صدد رفع این ...
-
مقایسة اتقان تقریرهای ابن‌سینا، آکوئیناس، و لایب‌نیتس از برهان امکان و وجوب در مواجهه با نقدهای مختلف
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-06-21)برهان امکان و وجوب یکی از برهان‌های اثبات وجود خداوند متعال است که علاوه بر اندیشمندان مسلمان، مانند فارابی و ابن‌سینا، اندیشمندان غربی، مانند توماس آکوئیناس و لایب‌نیتس، نیز تقریرهایی برای این برهان ارائه داده‌اند. در ...
-
الحاد جدید و عقلگرایی، بهره‌برداری از شیوة ناموجه
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-06-21)الحاد جدید یک جنبش جدید التأسیس است که از اوایل قرن جاری شروع به فعالیت کرده است. این جنبش که توسط کسانی مانند داوکینز، دنت، سم هریس، و هیچنز تأسیس شده است برای توجیه الحاد جدید از مفاهیم بنیادینی مانند عقلگرایی بهره برده ...
-
توجیه باور دینی با استفاده از تجارب نزدیک به مرگ
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-06-21)یکی از بحث‌هایی که حول موضوع تجربه دینی در فلسفه دین شکل گرفته این است که آیا می‌توان از تجربه دینی برای توجیه باورهای دینی استفاده کرد یا خیر. گرچه در این پرسش عنوان باور دینی می‌تواند باورهای متنوعی را در بر بگیرد ولی ...
-
نا-دیگری: خداوند در فلسفۀ نیکولاس کوسانوس
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-03-20)رابطۀ خدا و عالم یا به تعبیری نسبت نامتناهی و متناهی در فلسفۀ رنسانس محوریترین مفهومی است که فکر متفکرین آن دوره را به خود مشغول کرده بود. سرچشمههای این موضوع نیز به نوبۀ خود به تلاشهای فلاسفه و متألهان به تبیین نسبت ...
-
بررسی و نقد نظریة ایان توماس رمزی دربارة زبان دین
(پردیس فارابی دانشگاه تهران, 2024-03-20)یکی از دیدگاه‌های منحصر به فرد زبان دین رویکرد ایان توماس رمزی، اسقف و فیلسوف دین آکسفورد دهة 50 میلادی، است. مقالة حاضر به روش توصیفی و تحلیلی به بررسی دیدگاه زبان دین ایان توماس رمزی پرداخته و عمدة مباحث آن دو موضوع است؛ ...
