مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی زراعی و بایر به سطوح ساخته‌‌شده با به‌کارگیری مدل کلو- اس (CLUE-S) (مورد مطالعه: منطقة چهارده شهر اصفهان)

Abstract

گسترش بی­رویة شهرها از مهم­ترین مسائل برای مدیران و برنامه­ریزان شهرها در سطوح گوناگون است. از آن‌جا که امروزه بررسی روند تغییرات کاربری اراضی به کاربری شهری نقشی اساسی را در تصمیم‌گیری­ها و برنامه‌ریزی­های بلندمدت بازی می­کند، پیش‌بینی روند تغییرات کاربری اراضی و مدل‌سازی آن با روش­های دقیق جهت مدیریت و کنترل گسترش شهری بیش از پیش ضرورت می­یابد. در این میان یکی از روش‌های مدل­سازی تغییرات کاربری اراضی، مدل کلو- اس است. این مدل به دلیل ماهیت پویا، قابلیت تلفیق با ابزارهای دیگر، امکان اصلاح مدل و دردسترس‌بودن داده­های مورد نیاز، اخیراً در مطالعات شهری به‌کار گرفته شده است. هدف از این مقاله در وهلة اول، تبیین میزان و نحوة تبدیل کاربری­های زراعی و بایر موجود در منطقة 14 شهر اصفهان به سطوح ساخته­شده، و در وهلة بعدی مدل­سازی الگوی آتی این تغییرات تا افق 1405 با به‌کارگیری مدل کلو- اس است. مقالة حاضر از نظر نوع، کاربردی است و مبانی نظری آن به شیوة اسنادی گردآوری شده است. جهت تحلیل موضوع روش‌های کمّی و مقایسه­ای به‌کار گرفته شده است. ابتدا عوامل تأثیرگذار در تغییرات کاربری اراضی تدوین شده است. سپس، به منظور تبیین روابط بین متغیر کاربری اراضی و عوامل مستقل مؤثر بر آن، روش تحلیلی، علّی ِرگرسیون لجستیک در محیط نرم‌‌افزار SPSS اجرا شده است. نتایج نشان می‌دهد وقوع تغییرات کاربری در مکان‌هایی با بالاترین درجة مطلوبیت مکانی برای نوع خاصی از کاربری اراضی است که وضعیت آتی آن‌ها در قالب 2 سناریوی تغییرات کم و زیاد بیان شده است.