ارزیابی جاذبه‌های گردشگری حوضۀ آبخیز قره‌سو براساس میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری شاخص‌های محیط‌‌‌زیستی

Abstract

ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ جاذبه‌های گردشگری از ﻣﻠﺰوﻣﺎت اساسی ﺣﺮﮐﺖ جامعۀ ملی و محلی ﺑﻪ ﺳمت توسعۀ متعادل و هماهنگ با پتانسیل سرزمین اﺳﺖ. این پژوهش با هدف ارزیابی جاذبه‌های گردشگری حوضۀ آبخیز قره‌سو در استان گلستان، بر مبنای میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری معیارهای محیط‌زیستی صورت پذیرفت. با تعیین معیارها از جنبه‌های اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی و آماده‌سازی لایه‌های اطلاعاتی، تجزیه‌وتحلیل معیارها از نظر میزان اثرگذاری و اثرپذیری بر مبنای روش دیمتل (DEMATEL) و وزن‌دهی آن‌ها با استفاده از روش انتروپی شانون (Entropy Shannon) انجام شد. در بخش تحلیل مکانی نیز هم‌پوشانی لایه‌های اطلاعاتی براساس روش تاپسیس (TOPSIS) انجام شد. براساس نتایج تحقیق، معیارهای شکل زمین و تراکم پوشش گیاهی، از نظر میزان تأثیرگذاری و معیار دسترسی به تسهیلات، از نظر میزان تأثیرپذیری، در مقایسه با دیگر معیارها در اولویت قرار دارند. نتایج وزن‌دهی معیارها نیز نشان داد در ارزیابی جاذبه‌های گردشگری منطقۀ مطالعاتی، معیارهای دسترسی به تسهیلات، شکل زمین و تراکم پوشش گیاهی به ترتیب با ارزش‌‌‌‌های 229/0، 147/0 و 123/0 در رتبه‌های نخست قرار دارند. همچنین از لحاظ جاذبه‌های گردشگری، بخش‌هایی از نیمۀ جنوبی حوضه دارای شرایط مطلوبی است و بقیۀ مساحت منطقه به‌خصوص قسمت‌های شمالی وضعیت مناسبی ندارد.