تحلیلی بر سنجش زیرساخت‌های گردشگری در فضاهای شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)

Abstract

عناصر اقامتی اگرچه عامل جذب گردشگر به شهرها نمی‌باشند؛ اما همواره نقش بارزی در ماندگاری و به تبع آن هزینه‌های توریست ایفا می‌کند. هدف این پژوهش ارزیابی و رتبه‌بندی هتل‌ها و مسافرخانه‌های شهر زنجان می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – مقایسه ای و نوع آن کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه‌ای – اسنادی است. در این پژوهش ابتدا با تهیه‌ی پرسشنامه در دو سطح برای گردشگران و مدیران ذیربط و همچنین بر اساس استانداردهای بین‌المللی شاخص‌های مؤثر برای عناصر اقامتی مشخص گردید. سپس با انجام مقایسه‌ی دو دویی در مدل تحلیل سلسله-مراتبی وزن نسبی هر یک از شاخص‌ها تعیین شد. مقایسه‌ی بین شاخص‌ها نشان داد که هزینه‌ی اقامت بیشترین تأثیر را در انتخاب گردشگران برای اقامت در هتل‌ها و مسافرخانه‌های شهر زنجان دارا می‌باشد. این مسئله حاکی از این واقعیت است که اکثر گردشگرانی که وارد شهر زنجان می‌شوند؛ از طبقه‌ی متوسط یا حتی پایین‌تر می‌باشند که تمایل چندانی برای پرداخت هزینه‌های بالا و اقامت در مکان‌های لوکس ندارند. در مرحله‌ی بعد به منظور رتبه بندی عناصر اقامتی از مدل TOPSIS استفاده گردید. نتایج حاصله از مدل تاپسیس نشان داد که هتل بزرگ با وزن 72/0 با اختلاف فاحش نسبت به سایر هتل‌های شهر زنجان در رتبه‌ی اول قرار دارد. این هتل از نظر شاخص‌های مهمی همچون زیبایی ظاهری و فضای داخل هتل، داشتن سوئیت، رستوران، کافی‌شاپ، اینترنت و ماهواره بالاترین وزن را در بین سایر هتل‌ها برخوردار است. مسافرخانه حافظ نیز با وزن 694/0 در بین مسافرخانه‌ها در رتبه اول قرار دارد. کیفیت بهتر فضای میهمان‌سرا، داشتن سوئیت و تعداد خدمه از جمله مهم‌ترین امتیازات این مسافرخانه نسبت به سایر مسافرخانه‌های دیگر می‌باشد.