بررسی آلودگی سالیانه گوسفندان به کرم‌های ریوی بر اساس آزمایش مدفوع و ‌مطالعه کشتارگاهی در شهرستان تبریز

Abstract

برونکوپنومونی یکی از بیماری‌های مهم گوسفندان در ایران می باشد که عوامل مختلفی از قبیل باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها می توانند سبب بروز آن گردند. به نظر می رسد که کرم‌های ریوی بیشترین نقش را در بروز این بیماری در نشخوارکنندگان داشته باشند . این مطالعه جهت مشخص شدن میزان آلودگی نشخوارکنندگان کوچک منطقه آذربایجان شرقی به کرم‌های ریوی صورت گرفت. نمونه های مدفوع از 1000 راس گوسفند در طول یک سال (250 نمونه در هر فصل) از گوسفندان مناطق مختلف تبریز گرفته شد ودرآزمایشگاه توسط دستگاه برمن نوزادان مرحله اول کرم‌های ریوی از آنها جداگردید و مورد شناسایی قرار گرفت. همچنین 400 نمونه ریه ضبطی از کشتارگاه صنعتی تبریز در طول همان سال (100 نمونه در هر فصل) تهیه گردید ودر آزمایشگاه کرم‌های بالغ موجود جدا گردید وبا استفاده از کلید های تشخیصی مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج بررسی نمونه های مدفوع نشان داد که 9/56 درصد نمونه‌ها آلوده به نوزادان کرم‌های ریوی بودند. آلودگی به نوزاد دیکتیوکالوس فیلاریا ‌(9/28درصد)، پروتوسترونجیلوس روفسانس ‌(7/12درصد)،‌ ‌مولریوس کاپیلاریس (‌29درصد)‌ ‌و ‌ ‌سیستوکالوس اکراتوس‌ ‌(4/29درصد) مشاهده گردید. آنالیزیافته ها با واریانس یک طرفه نشان داد که میزان آلودگی درفصول مختلف سال اختلاف معنی داری دارد (05/0‌p<‌.) بیشترین میزان آلودگی در پاییز و کمترین میزان آلودگی در فصل تابستان مشاهده گردید. همچنین اختلاف معنی داری در میزان آلودگی مدفوع گوسفندان زیر دو سال به نوزادان کرم‌های ریوی نسبت به گوسفندان بالای دو سال مشاهده گردید(05/0‌p<‌.) میزان آلودگی درگوسفندان نر بیشتر از گوسفندان ماده بود. از مجموع 400 نمونه ریه مورد بررسی، آلودگی به کرم‌های بالغ دکتیوکالوس فیلاریا‌ (34درصد)، پروتوسترونجیلوس روفسانس‌(11درصد) و سیستوکالوس اکراتوس ‌(‌32درصد) مشاهده گردید. اما کرم بالغ مولریوس‌ ‌کاپیلاریس بدست نیامد. همچنین بیشترین میزان آلودگی به کرم‌های ریوی در فصل پاییز مشاهده گردید. با توجه به میزان نسبتا بالای میزان آلودگی به نوزادان کرم‌های ریوی در گوسفندان منطقه تبریز اعمال روشهای پیشگیری و درمان توصیه می گردد.